टाइटानिक देखाउने पनडुब्बीमा को-को फसेका छन् ? सवार पाकिस्तानी अर्बपति दाउद को हुन् ?
प्रकाशित मिति : असार ५, २०८० मंगलबार
पर्यटकका लागि विश्वकै चर्चित जहाज टाइटानिकको भग्नावशेष हेर्न गएको पनडुब्बी आइतबारदेखि बेपत्ता भएको र त्यसको खोजी जारी छ ।
पनडुब्बीमा सवार पाँच जना यात्रुमा पाकिस्तानी मूलका अर्बपति व्यापारी शाहजादा दाउद र उनका छोरा सुलेमान दाउद, बेलायती अर्बपति व्यापारी हमिस हार्डिङ, फ्रान्सेली अन्वेषक पल हेनरी नार्गेलेट र साहसिक यात्राको व्यवस्थापन गर्ने कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी स्टकटन रश रहेका छन् ।
यात्रा सुरु गर्नुअघि हर्मिश हार्डिङले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्, ‘टाइटानिकको भग्नावशेषमा जाने अभियानमा आफू सहभागी हुने घोषणा गर्न पाउँदा गर्व लागेको छ ।’ उनले यो पनि लेखे – “४० वर्षमा पहिलो पटक न्यूफाउन्डल्याण्डमा सबैभन्दा चिसो जाडोको कारण यो वर्षको अन्तिम अभियान हुनेछ।”
आठ दिनको यो यात्राका लागि साढे दुई करोड डलर बढीको टिकट खरिद गरिएको छ । यस यात्रामा टाइटानिकको भग्नावशेष समुन्द्रमा ३८०० मिटर तल गएर देख्न सकिन्छ ।
अमेरिकी कोस्ट गार्डका अनुसार आइतबार यात्रा सुरु भएको एक घण्टा ४५ मिनेटपछि पनडुब्बीसँगको सम्पर्क टुटेको थियो । खोजी कार्यमा दुईवटा सी–१३० विमान र सोनारको सहयोग लिइएको छ ।
अमेरिकी कोस्ट गार्डले सोमबार राति पनडुब्बीमा तीनदेखि चार दिनसम्म अक्सिजनको पर्याप्त मात्रा हुन सक्ने बताएको थियो। अमेरिकी कोस्ट गार्ड रियर एडमिरल जोन मगरले पत्रकार सम्मेलनमा भने, “हामीले अहिले खोजी कार्य पूरा हुन ७० देखि ९६ घण्टा बाँकी रहेको अनुमान गरेका छौँ।”
तर, खोजी अभियान चलिरहेको क्षेत्रमा निकै अप्ठ्यारो भएकाले धेरै कठिनाइको सामना गर्नुपरेको उनले बताए ।
को हुन् शाहजादा दाउद ?
शहजादा दाउद पाकिस्तानको ठूलो व्यापारिक परिवारका सदस्य हुन्। उनी बेलायतको प्रिन्स ट्रस्ट च्यारिटीका बोर्ड सदस्य पनि हुन्। बेपत्ता पनडुब्बीमा उनका छोरा सुलेमान पनि सवार छन् ।
दाउदको परिवारले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “हाम्रा छोरा राजकुमार दाउद र उनका छोरा सुलेमान एट्लान्टिक महासागरमा टाइटानिकको भग्नावशेष हेर्नको लागि यात्रामा गएका थिए। अहिले उनीहरुको पनडुब्बी क्राफ्ट (सानो पनडुब्बी) सम्पर्कविहीन भएको छ। यस बारे जानकारी यस समयमा उपलब्ध छ। धेरै सरकारी निकायहरू र गहिरो-समुद्र अन्वेषण कम्पनीहरूको नेतृत्वमा, पनडुब्बीसँग सम्पर्क पुन: स्थापित गर्न र यसलाई सुरक्षित रूपमा फिर्ता ल्याउन ठोस प्रयासहरू भइरहेका छन्।”
परिवारले भने, “हामी हाम्रा सहयोगी र साथीहरूबाट प्राप्त सन्देशहरूका लागि धेरै आभारी छौं। हामी सबैलाई उनीहरूको गोपनीयताको सम्मान गर्दै यस समयमा परिवारको सुरक्षाको लागि प्रार्थना गर्न आग्रह गर्न चाहन्छौं।”
दाउद परिवार पाकिस्तानको सबैभन्दा धनी परिवारमध्ये एक हो, तर तिनीहरूको बेलायतसँग पनि गहिरो सम्बन्ध छ। प्रिन्स दाउद इन्ग्रो कर्पोरेशनका उपाध्यक्ष हुन् । यो कम्पनीले मल, खाद्य र ऊर्जा क्षेत्रमा काम गर्छ।
बेलायती सञ्चारमाध्यमका अनुसार प्रिन्स दाउदको जन्म पाकिस्तानमा भएको थियो तर पछि उनी बेलायत गएका थिए । त्यहाँ उनले बकिङ्घम विश्वविद्यालयबाट कानूनको अध्ययन गरे। यसपछि उनले फिलाडेल्फिया विश्वविद्यालयबाट ग्लोबल टेक्सटाइल मार्केटिङमा एमएससी पनि गरे ।
शहजादा दाउद अन्तरिक्ष अनुसन्धान कम्पनी सेटी संस्थानका ट्रस्टी पनि हुन्। यससँग सम्बन्धित केही जानकारी संस्थानको वेबसाइटमा पनि उपलब्ध छ। यी जानकारीका अनुसार राजकुमार दाउद आफ्नी श्रीमती क्रिस्टिन र छोराछोरी सुलेमान र एलिनासँग बेलायतमा बस्दै आएका छन् । उनी फोटोग्राफीको शौकीन हुन् र जनावरहरूप्रतिको प्रेमका लागि पनि परिचित छन् ।
उनी दाउद हेराक्लेस कर्पोरेशनका उपाध्यक्ष हुन्। दाउद हेराक्ल्स कर्पोरेशन दाउद समूहको हिस्सा हो। यो परिवारले एक शताब्दीभन्दा बढी समयदेखि व्यापार जगतमा आफ्नो स्थान कायम गर्दै आएको छ।
शहजादा दाउद सन् १९९६ मा आफ्नो पारिवारिक व्यवसायको हिस्सा बनेका थिए । यहाँ उनको विशेषज्ञता पाकिस्तानको औद्योगिक क्षेत्रको नवीकरणमा छ। डेभिड हेराक्ल्स कर्पोरेशनले विभिन्न उद्योगहरूको प्रबन्ध र निरीक्षण गर्दछ।
शहजादा दाउद ऊर्जा, कृषि, खाद्य, पेट्रोकेमिकल र कपडाको क्षेत्रमा विकास र नवीनतामा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएका छन्। शहजादा दाउद एग्रो कर्पोरेशन लिमिटेड र दाउद लरेन्सपुर लिमिटेडको बोर्डमा सेयर होल्डिङ निर्देशक पनि हुन्।
खोजी अभियान कहाँ पुग्यो ?
एट्लान्टिक महासागरमा हराइरहेको पनडुब्बीको खोजी सोमबारदेखि मंगलबार रातिसम्म जारी रहे पनि फेला परेको छैन । समय बित्दै जाँदा पनडुब्बीमा अक्सिजनको भण्डार धेरै दिन बाँकी नराखेको भन्दै खोजी कार्यलाई पनि तीब्र पारिएको छ ।
अमेरिका र क्यानडाको नौसेना बाहेक समुन्द्रको गहिराईमा काम गर्ने कम्पनीहरु पनि यस अभियानमा संलग्न छन् ।
यो रमाइलो यात्रा सञ्चालन गर्ने कम्पनी ओशनगेटले पनि पनडुब्बीमा सवार व्यक्तिलाई बचाउन हरसम्भव प्रयास भइरहेको बताएको छ । अपरेशनमा दुईवटा सैन्य विमान, एक सोनार र एक पनडुब्बीको सहयोग लिइएको छ ।
अमेरिकी कोस्ट गार्डले सोमबार साँझ पोलर प्रिन्स नामक जहाजले पनडुब्बीलाई सतहमा देखेको बताएको छ।
गत वर्ष सोही पनडुब्बीमा यात्रा गरेका सीबीएस रिपोर्टर डेभिड पोग अहिले बेपत्ता छन्। “सम्भवतः पनडुब्बीसँग सम्पर्क गर्ने कुनै उपाय छैन किनभने रेडियो वा जीपीएसले पानीमुनि काम गर्दैन,” उनले बीबीसीलाई भने।
“जहाज पनडुब्बीको सतहमा पुग्दा सन्देशहरू पठाउन सकिन्छ। तर अहिलेसम्म त्यस्ता प्रयासहरूको कुनै प्रतिक्रिया आएको छैन।” उनले पनडुब्बीबाट बाहिर निस्कने अरु कुनै उपाय नभएको भन्दै यसमा रहेका मानिसलाई बाहिरबाट मात्रै निकाल्न सकिने बताए ।
टाइटानिक जहाजको भग्नावशेषसम्मको यात्रा कस्तो छ ?
ओशनगेट कम्पनीको एक विज्ञापन अनुसार यो आठ दिनको यात्रा सामान्यबाट बाहिर निस्कने र केहि असाधारण कुरा पत्ता लगाउने मौका हो। कम्पनीको वेबसाइटका अनुसार सन् २०२४ मा यस्ता दुईवटा मिसन पठाउने योजना रहेको छ ।
यो सानो पनडुब्बीमा एक पाइलट र तीन टिकट खरिद गर्ने अतिथि यात्रुहरू छन्। उनीहरु बाहेक पनडुब्बीमा विज्ञ पनि रहेको कम्पनीले जनाएको छ । यो मिसन न्यूफाउन्डल्याण्डको सेन्ट जोन्सबाट सुरु हुन्छ। कम्पनीको वेबसाइटका अनुसार यसमा तीनवटा पनडुब्बी छन्, जसमध्ये हराएको टाइटन मात्र गहिराइमा जान सक्षम छ।
यो पनडुब्बीको तौल १० हजार ४३२ किलोग्राम रहेको र वेवसाइटका अनुसार १३ हजार १०० फिटको गहिराइमा जान सक्छ । पनडुब्बीमा ९६ घण्टा अक्सिजन सपोर्ट बाँकी छ ।
टाइटानिक जहाज सन् १९१२ मा न्यूयोर्कमा आफ्नो पहिलो यात्राको क्रममा डुबेको थियो। यो आफ्नो समयको सबैभन्दा ठूलो जहाज थियो। यसमा उपस्थित २ हजार २ सय यात्रु र चालक दलका सदस्यहरू मध्ये एक हजार ५ सय भन्दा बढी मारिए। यस जहाजको भग्नावशेष पहिलो पटक सन् १९८५ मा फेला परेको थियो । -बीबीसीबाट