गीत गाउँदै पढाइ खर्च

नेपाल डेस्क

---

प्रकाशित मिति : श्रावण ३, २०७४ मंगलबार

– रमेशचन्द्र अधिकारी

श्रावण ३, २०७४-

मर्ने कसैको रहर हुँदैन
तर नमरेको प्रहर हुँदैन

कलिला हातले रेटिएको सारंगीमा खिप्दै सडक पेटीमा लस्करै बसेका गन्धर्व बालबालिका दुई छाक खाना र पढाइ खर्च जुटाउन घोक्रो फुलाएर गाइरहेका भेटिए । आफ्नो अगाडि थापिएको रुमालमा श्रोताले जति पैसा राख्दै जान्थे, उति उत्साही हुँदै उनीहरू अझ निखारिएको स्वर निकालिरहन्थे ।
सदरमुकामको व्यस्त हुलाकटोलको अस्पताल मोडमा भेटिएका उनीहरू सडकमा आतेजाते बटुवाको ध्यान आफ्नो गीततर्फ तान्न ब्यग्र भेटिए । उनीहरूबीचका १२ वर्षीय सुमन गन्धर्व दैनिक यापनका साथै पढाइ खर्च जुटाउन झापादेखि धनकुटा आएका हुन् ।
उनीसँगै १४ वर्षीया दिदी रेजिना र ८ वर्षीय भाइ सुमित पनि साथै छन् । कलिला हातले सारंगी रेटदै घरदैलो गर्दै हिँडेका उनी वर्षभरि कपीकलम किन्ने खर्चको जोहोमा पूर्वी पहाडमा निस्किएका हुन् ।
सुमन झापाको केचनाकलस्थित लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा माविमा ६ कक्षामा पढदै छन् । रेजिना १० र सुमित १ कक्षामा पढ्छन् । उनीहरू डुवाउ भएपछि तीन साता विद्यालय बन्द हुने मौका पारी पढाइ खर्चको जोहो गर्न यहाँसम्म आइपुगेको बताउँछन् । बाबु शंकरले रेटने पुरानो सारंगी अहिले सुमनको साथमा छ । बाबु भने रोजगारीका लागि भारत पसेको उनले बताए । बजार र आसपास गाउँबस्तीमा उनीहरू सारंगी रेटदै गीत सुनाउँछन् । दिनभरिमा मुस्किलले ३ देखि ४ सय रुपैयाँ कमाइ हुने उनले बताए । गीत गायनको माध्यमबाट पढाइ खर्च बटुल्दै हिँडेको सुमनले जानकारी दिए । ‘बुवाले सारंगी बजाउन सिकाउनुभयो,’ उनले भने, ‘अरू बेला बुवा आफैं बजाउनुहुन्थ्यो तर उहाँ घर नभएकाले मैले बोक्न पाएँ ।’
वर्षभरिमा किताब, कपी, कलम र विद्यालय खाजा खर्चका लागि सारंगीको भर पर्नुपरेको उनले सुनाए । उनी गीत गाउँदा आत्माविश्वाससाथ प्रस्तुत हुन्छन् । सारंगी बजाउन भने भर्खरै अभ्यस्त भएका हुन् रे । अरूभन्दा रेजिनाको स्वर निखारिएको छ । ‘घरैपिच्छे त गाउँदैनौं,’ उनले भनिन्, ‘केही घर बिराउँदै र चोकचोकमा गीत सुनाउँछौं ।’ सानो बालकले निकै आत्मविश्वाससाथ गाएको देख्दा बटुवा तथा सर्वसाधारणले केहीबेर उभिएर गीत सुन्ने र केही पैसा दिने गर्छन् ।
कचनकवल २ स्थित सुकुनादेवी, बनियानीमा घर भए पनि जग्गाजमिन नभएको तथा छोराछोरी पढाउने र बिहान बेलुकी झाक टार्नसमेत धौधौ परेको आमा सपनाले सुनाइन् । पढाइमा रुचि भए पनि कमाइ थोरै हुने भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे । झापा, सुनसरी, मोरङलगायतमा उनहरूले सारंगीको भरमा गीत गाउँदै खर्च जुटाउँदै आएका छन् ।
‘जति पैसा दिए पनि हामी हात थाप्छौं,’ उनीहरूले भने, ‘इच्छाले दिएको पैसा लिन खुसी लाग्छ ।’ छोटो समयमा धेरै ठाउँ घुम्दै हिँडेको सुमनले बताए । उनले गाउने गीत धेरैजसो मायाप्रीति र इतिहासका गाथा हुन्छन् ।

Source : Ekantipur