बीचमा पर्दा राखेर पढाइने योजना बनाइदै गरेको काबुल युनिभर्सिटीमा महिलालाई प्रतिबन्ध
प्रकाशित मिति : आश्विन १२, २०७८ मंगलबार
अफगानिस्तानको काबुल युनिभर्सिटीमा महिलालाई काम गर्न र कक्षामा उपस्थीत हुनमा रोक लगाइएको छ । तालिवानले नियुक्त गरेका चान्सलर मोहम्मद असरफले सोमबार एक सुचना जारी गर्दै ईस्लामिक वातावरणको निर्माण नभएसम्मका लागि भन्दै महिलाहरुलाई काम गर्न र अध्ययन गर्नमा रोक लगाइएको जानकारी दिएका हुन् ।
यसअगाडि उनले महिला विद्यार्थीहरुलाई पढाउनका लागि योजनामा काम गरिरहेको बताएका थिए । तर उनले यो योजना कहिलेसम्म पूरा हुने भन्नेबारे केही बताएका थिएनन् । महिला शिक्षिकाहरुको अभावका कारण पुरुष शिक्षकले नै बीचमा पर्दा राखेर पढाउने योजनामा आफूहरुले काम गरिरहेको उनले बताएका थिए ।
यस अगाडि नै अफगानिस्तानमा तालिवानले महिला विद्यार्थीहरुका लागि नयाँ नियमको घोषणा गरेका थिए । जस अनुशार महिला विद्यार्थीहरुले पढ्न पाउने तर उनीहरुले पुरुष विद्यार्थीहरुसँगै एउटै कक्षामा बसेर भने पढ्न नपाउने उल्लेख गरिएको थियो ।
त्यस्तै महिला विद्यार्थीहरुका लागि पढाउनका लागि महिला शिक्षिका नै हुनुपर्ने नियम घोषणा गरिएको थियो। महिला विद्यार्थीहरुका लागि ड्रेसकोड पनि नयाँ जारी गरिने तालिवानले जनाएको थियो । उच्च शिक्षा मन्त्री अब्दुल बाकी हकानीले विद्यार्थीलाई पढाइने विषयको समेत पुनरावलोकन गरिने बताएका थिए ।
सन् १९९६ देखि सन् २००१ सम्मको तालिवान शाषनका क्रममा महिला विद्यार्थीहरुलाई विद्यालय र युनिभर्सिटीहरुमा प्रतिबन्ध लगाइएको थियो । यसपटक भने तालिवानले महिलाहरुलाई जागिर गर्न र शिक्षा लिनबाट वञ्चित नगरिने बताएका छन् । तर १५ अगस्तमा अफगानिस्तान कब्जा गरेयता तालिवानहरुले स्वास्थ्य क्षेत्रमा काम गर्ने बाहेक सबै महिलाहरुलाई सुरक्षा अवस्थामा सुधार नभएसम्म काममा नजान भनेका छन् ।
तालिवान आउनुभन्दा अगाडि अफगानिस्तानमा महिला विद्यार्थीहरुका लागि ड्रेस कोडको पालना गर्नुपर्ने अवस्था थिएन भने पुरुष र महिला एकअर्को साइडमा बसेर एउटा कक्षामा पढ्न पाउँथे । तर मन्त्री हकानीले मिश्रित शिक्षा प्रणाली अन्त्य गर्न कुनै समस्या नभएको बताएका थिए ।
युनिभर्सिटीहरुसँग महिलाका लागिमात्र कक्षा संचालनका लागि छुट्टै साधन श्रोत नभएकाले नयाँ नियमले महिलालाई शिक्षा हासिल गर्न वञ्चित गरिसकेको छ । तर हकानीले प्रसस्त महिला शिक्षिकाहरु रहेको र कुनै ठाउँमा महिला शिक्षिका नभएको अवस्थामा विकल्प खोजिने बताएका थिए । महिला शिक्षिका नभएको अवस्थामा बीचमा पर्दा राखेर वा प्रविधिको प्रयोग गरेर पुरुष शिक्षकले पढाउन सक्ने मन्त्री हकानीले बताएका थिए ।
महिला र पुरुष विद्यार्थीहरुलाई विद्यालय स्तरमा पनि छुट्टा छुट्टै पढाइनेछ, जुन अफगानिस्तानमा पहिले देखि नै सामान्य मानिन्छ । महिलाहरुले हिजाब लगाउनुपर्नेछ तर मुहार ढाक्ने अतिरिक्त पोशाक लगाउनुपर्ने वा नपर्नेबारे तालिवान मन्त्री हकानीले केही बताएका छैनन् ।
अहिलेको पाठ्यक्रम पुनरावलोकन गरेर इस्लामिक, राष्ट्रिय र ऐतिहासिक मुल्यमान्यता अनुरुप तार्किक र इस्लामिक पाठ्यक्रम बनाइने हकानीको भनाई छ । तालिवानको नियन्त्रणसँगै अफगानिस्तानमा महिला अधिकारका सन्दर्भमा व्यापक चिन्ता व्यक्त गरिएको छ ।
सन् २००१ मा तालिवान शक्तिबाट हटेपछि अफगानिस्तानको शिक्षा प्रणालीमा र महिला साक्षरतामा व्यापक सुधार भएको छ । १७ बर्षमा प्राथमिक स्तरमा छात्राहरुको संख्या झण्डै शुन्यबाट २५ लाख पुगेको युनेस्कोको तथ्यांक रहेको छ ।