सर्वोच्चमा न्यायाधिसको संख्या १३ बनाउने डेमोक्रेटिक बिल फ्लोरमा नल्याउने पेलोसीबाट स्पष्ट
प्रकाशित मिति : बैशाख २, २०७८ बिहीबार
सर्वोच्च अदालतमा न्यायाधिसको संख्या ९ बाट १३ बनाउनका लागि डेमोक्रेटिक सांसदहरुले समर्थन गरेको बिललाई प्रतिनिधिसभाको फ्लोरमा ल्याउने आफ्नो कुनै योजना नरहेको हाउस स्पीकर न्यान्सी पेलोसीले बताएकी छिन् । सर्वोच्च अदालतमा सुधारको माग भइरहेको बेला केही डेमोक्रेटिक सांसदहरुले न्यायाधिसहरुको संख्या बढाउने बिल बिहिबार सार्वजनिक गरेका थिए ।
न्यायाधिसको संख्या बढाउनुपर्ने विचार राम्रो वा नराम्रो भएकोबारे आफूलाई थाहा नभएको तर यसमा विचार गर्नुपर्ने पेलोसीको भनाई छ । राष्ट्रपतिले यसबारेमा अध्ययन गर्नका लागि उचित कदम चाल्ने उनले बताएकी छिन् । विगतमा लामो समय अगाडि सर्वोच्चमा न्यायाधिसको संख्या बढाइएको तथा मुलुकको विकाश, आकार र चुनौतिको बृद्धिसँगै यसको आवश्यकता हुनसक्ने भएपनि अहिले उक्त बिल फ्लोरमा ल्याउने योजना नरहेको उनले बताइन् ।
पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले ४ बर्षे कार्यकालका दौरान ३ जना रुढीवादी न्यायाधिसहरु नियुक्त गरेपछि अदालतको भविश्यबारे उच्च स्तरीय वैचारिक लडाई भइरहेको छ । यो बिल सिनेटमा डेमोक्रेटिक सिनेटर एड मार्केले र हाउसमा डेमोक्रेटिक सांसद जेरोल्ड नाड्लरले सार्वजनिक गरेका हुन् ।
संसदबाट बिल पारित भएमा सर्वोच्च अदालतको विस्तार सम्भव छ । तर कैयन डेमोक्रेटिक सांसदहरु पनि सर्वोच्चलाई चलाउने पक्षमा छैनन् । साथै राष्ट्रपति जो बाइडेनले पनि सर्वोच्चलाई चलाउने विषयमा अनिच्छा व्यक्त गरेका छन् ।
अमेरिकाको सर्वोच्च अदालतमा कन्जरभेटिभ न्यायाधिसको भारी बहुमत रहेको छ । सर्वोच्चमा रिपब्लिकन नियुक्त न्यायाधिसको संख्या ६ र डेमोक्र्याट्स नियुक्त न्यायाधिसको संख्या ३ रहेको छ ।
सर्वोच्च अदालतमा ६ जना कन्जरभेटिभ न्यायाधिस हुँदा अमेरिकाको राजनीतिक परिदृश्यमा ठूलो असर पर्छ । रुथ बेडर गेन्सबर्गको निधन अगाडि सर्वोच्च अदालतमा ५ जना रिपब्लिकन नियुक्त र ४ जना डेमाक्र्याट्स नियुक्त न्यायाधिसहरु रहेका थिए । कार्यकाल सकिनु अगाडि ट्रम्पले एकजना न्यायाधिस नियुक्त गरेका हुन् ।
अमेरिकाको सर्वोच्च अदालतका न्यायाधिस नियुक्त गर्दा राष्ट्रपतिले नोमिनेशन गर्ने र सिनेटमा मतदान हुने प्रावधान रहेको छ । सिनेटमा साधारण बहुमतले पारित गरेमा मात्रपनि उक्त व्यक्तिलाई न्यायाधिस नियुक्त गरिन्छ ।
सन् २०१६ मा न्यायाधिस एन्टोनिन स्कालियाको निधन फरबरीमा हुँदा तत्कालिन राष्ट्रपति बराक ओबामाले गाल्र्याण्डलाई नोमिनेट गरेका थिए । तर सिनेटले चुनाव अगाडि न्यायाधिसको नाममा मतदान गरेन । पछि डोनाल्ड ट्रम्प नियुक्त भइसकेपछि निल गोर्सचलाई नियुक्त गरेका थिए भने सिनेटले पनि उनको नाम पारित गरेको थियो । बिल क्लिन्टनले गेन्सबर्गलाई सन् १९९३ मा सर्वोच्च अदालतको न्यायाधिस नियुक्त गर्दा पनि झण्डै ७० दिन लागेको थियो ।
सन् २०१८ मा रिटायर्ड भएका एन्थोनी केनेडीको स्थानमा पनि डोनाल्ड ट्रम्पले नै न्यायाधिस नियुक्त गरेका थिए । एन्थोनी केनेडीलाई रोनाल्ड रेगनले नियुक्त गरेपनि उनी सधै कन्जरभेटिकका पक्षमा भने उभिएका थिएनन् । बराक ओबामाको कार्यकालमा भने सर्वोच्च अदालतमा २ जना न्यायाधिस नोमिनेट गरेका थिए, जसमा दुबैजना महिला थिए ।
सर्वोच्च अदालतमा रिपब्लिकन नियुक्त न्यायाधिस ६ जना रहेकाले कुनै पनि प्रगतिशिल मुद्दाका पक्षमा सर्वोच्चबाट निर्णय पाउन मुस्किल छ । जसका कारण अमेरिका कैयन बर्षसम्म रुढीवादमा जकडिने देखिन्छ ।