लकडाउनमा कौशी खेती र ध्यानतिर कलाकार गौरी मल्ल
प्रकाशित मिति : जेष्ठ १, २०७७ बिहीबार
कलाकार गौरी मल्लले कोरोनाको महामारीपछि लकडाउनको समय श्रृजनात्मक काममा लगाइरहेकी छिन् । उनले लकडाउनपछि प्राय समय घरमै विताइरहेकीछिन् ।
कौशी खेती र ध्यान
काममा बाहिर जानु नपरेको हुदाँ उनले यो समयमा घरमा कौशी खेती पनि गरेकी छिन् । कौशी खेती अन्तरगत उनले साग, गोलभेडा, खुर्सानी र लहरे तरकारी लगाएकी छिन् । सजिलै स्यारसुसार गर्न सकिने भएकाले यस्ता तरकारीहरु लगाएको उनी बताउँछिन् ।
महामारीका समयमा शारिरिक र मानसिक स्वाथ्यको पनि उत्तिकै ख्याल गर्न जरुरी हुन्छ । गौरीले आफ्नो समय ध्यान र प्राणयाममा समेत लगाइरहेकी छिन् । साहित्यमा निकै रुची छ उनको । खासगरी कथा र कविता लेखनमा उनको खास रुची छ । उनी भन्छिन् -‘अहिले ध्यान र प्राणयाम गरेर समय बितेको छ । त्यसको साथै कविता र कथाहरु पनि लेखिरहेकी छु ।’
गौरी भन्छिन् -‘कोरोनाको कारण विश्व नै अन्यौलमा छ । भौतिक दुःख सुख त भइरहन्छ तर मन चाही निकै दुखेको छ । अकस्मात हुने महामारीसँग जुध्न मानिसले परिस्थितिसँग संझौता गर्ने बाहेक अरु केही गर्न नसक्ने रहेछ ।’
पाठ सिकौं, नबिर्सौ
यसैगरी लम्बिदै गएमा अवस्था धेरै भयाभह हुने हो कि भन्न चिन्ता पनि छ उनलाई । तर जीवनका हरेक गतिविधिबाट शिक्षा लिनपर्ने बताउँछिन् उनी । कोरोनाबाट पनि शिक्षा लिनुपर्ने उनको भनाई छ । उनी भन्छिन् -‘कोरोना संक्रमणमा धनी गरिबको भेद छैन । यहाँ कसैलाई धन सम्पत्तिले बचाउँदैन । सबैभन्दा ठूलो कुरा स्वास्थ्य रहेछ, सम्पत्ति ठूलो कुरा होइन रहेछ भन्ने कुरा सिकाएको छ ।’
मानिसलाई यस्ता घटनाहरुले धेरै कुरा सिकाउने भएपनि सकिएकै भोलिपल्ट बिर्सन नहुने उनी बताउँछिन् ।
आफू अत्वाश्यकबाहेक घरबाट ननिस्कने र घरमै धेरै समय विताउने उनी बताउँछिन् । तर, काम रोकिएकोमा अन्योल छ । त्यसमाथि राज्यको नेतृत्व सम्हाल्नेहरुको अकमण्र्यताका कारण उनलाई बेलाबेलामा पीडा बोध हुन्छ । लाग्छ – ‘हामी धेरै कुरामा विवश छौँ ।’
सिमा अतिक्रमणको पीडा
यही बेलामा भारतीय पक्षबाट नेपाली भूमि मिचिएको सन्दर्भले गौरीलाई पनि पोलेको छ । उनी भन्छिन् -‘एक इन्च जमिन मिचेर कसैले घर बनायो भने त ठूलो झगडा हुन्छ । त्यो समाज वा कानुनी रुपमा मिलाउने गरिन्छ । तर देशको सिमाना मिचेर विदेशीले बाटो बनाउँदा राज्यको शासन सत्ता सम्हालेका नेताहरु विरोध गर्न सक्दैनन् ।’
जनताले मात्र विरोध गरेर नहुने बताउँछिन् उनी । देशको बागडोर सम्हालेका नेताले सही समयमा सही कदम नचालेको हुँदा त्यसको पीडा जनताले अहिले भोग्नु परेको उनको निष्कर्ष छ ।
विदेशमा अलपत्र नेपाली
कोरोनाको महामारीका बेलामा विदेशमा अलपत्र परेका नेपालीको पीडा थाहा पाउँदा गौरीलाई पनि पीडा महसुस हुन्छ । उनी भन्छिन् यस्तो बेला राज्यले विदेशमा अलपत्र रहेका नेपाली दाजुभाई दिदीबहिनीहरुलाई स्वदेशमा फर्काउनु पर्दछ । आफ्नो देश फर्कन पाउने उनीहरुको अधिकार हो । त्यसको लागि राज्यले के कति तयारी गर्नुपर्ने हो, तत्कालै गर्नुपर्छ ।
‘देशमा रोजगारी सृजना गर्ने हो भने कोही पनि मानिस परिवार छोडेर विदेश जाँदैन । घरमा जस्ता पाता हाल्नको लागि कैयौँ युवा विदेशीएका छन् ।’ – गौरी भन्छिन् ।
तत्कालका लागि लकडाउन निर्विकल्प
तत्कालका लागि कोरोनाको संक्रमण फैलिनबाट रोक्नको लागि लकडाउनको विकल्प नभएको बताउँछिन् गौरी । किनभने अहिलेसम्म न भरपर्दो औषधी आएको छ न त तत्काल भ्याक्सिन आउने सम्भावना छ ।
लकडाउनको कुनै अर्थ छैन । हामीलाई कोरोनाले छुदैन भन्दै हिड्नेहरु पनि छन् । उनीहरुले नबुझेर त्यसो भनेका होलान् । बुझेकाहरुले राम्रोसँग उनीहरुलाई बुझाउन जरुरी छ । गौरी भन्छिन् ।
प्रस्तुती : अस्मीता खड्का