कोरोना भाइरस जितेका १०० वर्ष नाघेका नेपालीको अनुभव
प्रकाशित मिति : आश्विन २३, २०७७ शुक्रबार
तस्बिर : १०६ वर्षीय शुकदेव दास (दायाँ)/ १०१ वर्षीया गणेशमाया प्रजापति (बायाँ)
सरकारले ६० वर्ष उमेर नाघेका मानिसहरू कोरोनाभाइरसको उच्च जोखिममा रहने भन्दै उनीहरूलाई संक्रमणबाट जोगाउनुपर्ने बताउँदै आएको छ ।
पछिल्लो तथ्याङ्क हेर्ने हो भने मृत्यु हुनेको कुल संख्यामध्ये आधाभन्दा बढी ६१ वर्षमाथिका संक्रमितहरू छन् । तर उमेरका कारण उच्च जोखिममा रहेर पनि कोरोनाभाइरस भएका केही वृद्धवृद्धालाई निको भएको देखिन्छ ।
तीमध्येकी एक भक्तपुरकी १०१ वर्षीया गणेशमाया प्रजापति कोरोनाभाइरस भए पनि अस्पतालको उपचारबिना नै निको भइन् ।
देउता देख्न नपाएको गुनासो
उनका छोरा इन्द्रबहादुर प्रजापतिका अनुसार गणेशमायालाई कोरोनाभाइरसको सङ्क्रमण थाहा भएपछि सामान्य रुघाखोकी मात्रै लाग्यो र घरमै बसेर सामान्य औषधि खाएपछि निको भयो।
‘एक दिन ग्यास्टिकले गाह्रो भयो भनेपछि अरू बेला खाने गरेकै औषधि खुवायौँ । अरू त केही पनि भएन’ प्रजापतिले भने। प्रजापति आफैँ पनि संक्रमित भए । परिवारमा आमा, दिदी, आफू र छोरा गरी चार जना संक्रमित हुँदा आमाले नै सान्त्वना दिएको पनि उनले बताए ।
“पहिला म आफैँलाई बिफर भएर पनि निको भयो । हैजा पनि देखेँ । भूकम्पहरू पनि देखेँ कोरोनाभाइरस लाग्दैमा डराउन पर्दैन भन्नुहुन्थ्यो’ प्रजापतिले भने।
प्रजापतिका अनुसार उनकी आमाको दैनिकी र खानपानका कारण कोरोनाभाइरसले धेरै गाह्रो नभएको हुनसक्छ । उनले भने-आमा जे भए पनि आत्तिनुहुन्न । लकडाउन अघिसम्म घरनजिकैको मन्दिर र विहार सधैँ आफैँ जानुहुन्थ्यो । कोरोनाभाइरस लागेका बेला ’मन्दिर जान पाइनँ, देउता देख्न पाइनँ, तिमीहरूलाई देख्न पाइनँ भन्नुहुन्थ्यो ।
भारतको बिहार राज्यस्थित पूर्णिया जिल्ला स्थायी घर भई झापाको दमकमा बस्दै आएका १०६ वर्षीय शुकदेव दास पनि कोरोनाभाइरसमुक्त भएका छन् ।
सन् १९१४ ज्यानुअरी महिनाको १८ तारिख आफ्नो जन्म मिति रहेको बताउने दास एक वर्षदेखि दमक महानगरपालिका ९ स्थित भरत सिम्खडाको घरमा बस्दै आएका छन्। सिम्खडा परिवारले झन्डै एक दशकदेखि दासलाई गुरु मान्छन् ।
‘कोरोनाभाइरस देखिनु ७,८ दिन अघि चाहिँ जिउ दुखेको थियो । खोकी पनि लागेको थियो’ दासले बीबीसीसँग भने –तर जब कोभिड लागेको छ भन्ने भयो। त्यतिबेला र त्यसपछि मलाई केही पनि गाह्रो भएन ।
सिम्खडा परिवारको एक सदस्यलाई भदौको दोस्रो साता कोरोनाभाइरस देखिएपछि दाससहित सबैको कोरोनाभाइरसको पीसीआर परीक्षण गरिएको थियो ।
भदौ २० गते कोरोनाभाइरस पुष्टि भएका दासलाई १४ दिनपछि दुई पटक परीक्षण गर्दा दुवै पटक नेगटिभ आएपछि उनी कोरोनाभाइरसमुक्त भइसकेका छन ।
दमक नगरपालिकाले उनको उमेरको ख्याल गर्दै केही परे अस्पताल ल्याउन सिम्खडा परिवारलाई भनेको थियो । तर उनलाई भाइरस पुष्टि भइसकेपछि कुनै खालको अप्ठ्यारो नभएकोले घरमै क्वारन्टीनमा राखिएको भरत सिम्खडाले बताए ।
‘केही परे अस्पताल ल्याइहाल्न उपमेयरले भन्नुभएको थियो तर अरू बेलाजस्तै दैनिक ध्यान, खानपिन गर्न सक्नु भएकोले हामीले अस्पताल पनि लगेनौँ’ सिम्खडाले भने ।
दाससहित सात सदस्यीय सिम्खडा परिवारमा पाँच जना संक्रमित भएपछि सबैको आत्मबल बढाउने काम दासले नै गर्ने गरेको सिम्खडा बताउँछन् ।
‘भूकम्प, बाढी, हैजालगायतका प्राकृतिक प्रकोप र महामारी मैले पहिला पनि देखिसकेको छु । यस्तो बेला केही हुँदैन भनेर मनोबल उच्च राख्नुपर्छ, तनाव लिन हुँदैन भनेर उहाँले नै हामीलाई सम्झाउनुहुन्थ्यो’ सिम्खडा भन्छन् ।
दास स्वयम् आफ्नो आहार, विहार, ध्यान र सकारात्मक सोचले रोग लागे पनि गाह्रो नभएको र सजिलै निको भएको बताउँछन् । ‘चार दशकदेखि म निरन्तर ध्यान, पूजापाठ गर्छु । खानपान पनि शाकाहारी खान्छु। तनाव लिन्नँ । त्यसैले रोग लागे पनि गाह्रो नभएको होला’ दासले भने ।
रोग लागेपछि फेरिएको दैनिकी
कोरोनाभाइरस देखिएपछि प्रजापति र दास बस्दै आएको सिम्खडा परिवारले खानपानमा बढी ध्यान दिएको बताएका छन् । परिवारमा सातमध्ये पाँच जनालाई सङ्क्रमण देखिएपछि दैनिक रूपमा पोषिलो खानेकुरा र तातो पानी नियमित र अन्य समयभन्दा बढी खाने गरेको उनीहरू बताउँछन् ।
‘हिजोआज त दिनका दिन गुर्जो, अदुवा र बेसार पानी खान्छौं । त्यसबाहेक गुरुसहित परिवारमा सबैजना शाकाहारी भएकोले गेडागुडीको रस पनि नियमित खाने गरेका छौं’ सिम्खडाले भने।
प्रजापति पनि रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढोस् भनेर पहिलाभन्दा खानपानमा बढी ध्यान दिने गरेको बताउँछन् । उनले भने–आमालाई पनि रुघाखोकीको समस्या नहोस् भनेर अदुवा, बेसार अनि गुर्जो पानी दिने गरेका छौँ । स्रोतः बीबीसी