तयार हुँदै रातो मछिन्द्रनाथको रथ, अझै एकसाता लाग्ने
प्रकाशित मिति : बैशाख ९, २०७४ शनिबार
ललितपुरमा १७ गते बाट सुरु हुने रातो मछिन्द्रनाथको जात्राको रथ तयारी अन्तिम चरणमा छ । १४ गते रथ तयार परेर उक्त रथमा रातो मछिन्द्रनाथको मुर्ती राखेर पूजा गरेपछि औपचारिक रुपमा रातो मछिन्द्रनाथको जात्रा सुरु हुने गर्दछ । जात्राको रथ १७ गते बाट तान्न सुरु हुनेछ । जात्रा जाउलाखेलबाट सुरु हुने छ । तयार हुँदै गरेको रथबारे खसोखासका फोटोग्राफर दीपेन्द्र ढुंगानाले खिचेका केही तस्विरहरु ।
करिब एक हजार ६०० वर्ष रातो मच्छिन्द्रनाथको रथयात्रा बैशाख महिनाको शुक्ल पक्ष प्रतिपदा देखि सुरू भएर असार शुक्ल चौथीसम्म करिब दुई महिनासम्म मनाइन्छ । सो जात्राको विशिष्ट सांस्कृतिक एवं धार्मिक महत्व रहिआएको संस्कृतिविद बताउँछन् । पाटनको सबैभन्दा महत्वपूर्ण तथा उपत्यकाकै सबैभन्दा लामो जात्राका रूपमा रहेको सो जात्रा वैशाखशुक्ल प्रतिपदादेखि सुरू भई असारशुक्ल चौथीमा समाप्त हुने गरेको छ ।
हिन्दू धर्मावलम्बी मछिन्द्रनाथलाई ऐतिहासिक सन्त गुरु करुणामयको रूपमा पुज्छन् भने बौद्ध धर्मावलम्बी ‘पद्मपाणि’ (पञ्चबुद्धमध्येका चौथो बुद्ध) का रूपमा पूजा गर्ने गर्छन् ।
रथ तान्ने शुरु गर्ने दिन गुरुज्यूको पल्टनले विगुल बजाएर हर्षबढाई गर्ने चलन छ । रथारोहण गराउन मूर्तिलाई तःबहालस्थित मन्दिरबाट खटमा राखी पुल्चोक पुर्याउने चलन छ । त्यसै अवसरमा मत्स्येन्द्रनाथका बाबु भनिने मीननाथलाई पनि चक्रबहीबाट सानो रथमा राखेर गाःबहाल पुर्याइनेछ ।
पुल्चोकमा रथारोहण गराएपछि सुरु भएको मत्स्येन्द्रनाथको जात्रा लगनखेलमा भोटो देखाई मत्स्येन्द्रनाथलाई सानो खटमा राखी बुंगमतीमा लगिएपछि रथजात्रा समापन हुन्छ । यो जात्रा मुलुकभरिमा मनाइनेमध्ये लामो मानिन्छ ।
