डेङ्गुको भन्दा स्क्रब टाइफसका बिरामी बढी
प्रकाशित मिति : आश्विन ७, २०७६ मंगलबार
सुमन कार्की/ देशब्यापी डेंगु रोगको माहामारी फैली रहेकोवेलामा पाल्पा जिल्लामा भने स्क्रब टाइफसका बिरामीको मात्रा धेरै भेटिएको छ । पाल्पामा डेंगुबाट संक्रमित अहिलेसम्म झण्डै ३० जना बिरामी भेटिएका छन् तर स्क्रब टाइफसबाट अहिलेसम्म ९४ जना बिरामी भेटिसकेको स्वास्थ्य कार्यालय पाल्पाले जनाएको छ ।
गत वर्ष पनि स्क्रब टाइफसबाट पाल्पामा केहीको मृत्यु भएको थियो । पाल्पाको लुम्विनी मेडिकल कलेज प्रभास, मिसन अस्पताल र पाल्पा अस्पतालमा उपचारका लागि आएका ९४ जना बिरामीहरुमा स्क्रब टाइफसका जीवाणु भेटिएको हो ।
गुल्मी, अर्घाखाँची, स्याङ्जा, नवलपरासी लगायतका जिल्ला गरी २ सय ४ जना स्क्रब टाइफसका बिरामी पाल्पाका तीन वटा अस्पतालमा भेटिएको स्वास्थ्य कार्यालय पाल्पाका निमिक्त प्रमुख विश्वनाथ न्यौपानेले जानकारी दिएका छन् । न्यौपानेका अनुसार मृत्यु भने अहिलेसम्म कसैको भएको छैन् ।
स्क्रब टाइफस रोग ‘ओरेन्सिया सुसुगमुसी’ नामक परजीवीको संक्रमणले लाग्ने गर्दछ। यो परजीवीलाई एक प्रकारको ‘माइट’ जातिको सुक्ष्म किराले सार्ने गर्दछ । रोगको किटाणु बोक्ने ‘माइट’ स–साना बोटबिरुवाको झाडीमा बस्छ । केही बर्ष अगाडी सम्म स्क्र्ब टाइफस धेरै जसो पहाडी र दुर्गम स्थानहरुमा मात्रै देखिदै आएकोमा हाल शहरी इलाकामा पनि देखिन थालेको छ ।
स्वास्थ्य महाशाखाका अनुसार पछिल्लो तथ्यांक अनुसार यो रोग सबैभन्दा बढी प्रदेश नम्बर ५ मा देखिएको छ । त्यसमा पनि पाल्पामा सबैभन्दा धेरै भेटिएका छन् ।
नेपालमा भने ‘मुसा ले यो रोग सारेको पाइएको छ । झाडीमा बस्ने मुसाको कानमा पाइने उक्त ‘माइट’ झाडीमा सर्ने र सो झाडीमा मानिस जाँदा ‘माइट’ ले मानिसलाई टोकेको कारणले गर्दा यो रोग सरेको पाइएको छ।
तानसेन नगरपालिकाका स्वास्थ्य संयोजक शेरबहादुर रानाले स्क्रब टाइफस हानिकारक हुने हुँदा जोगिन , नाङ्गो भएर झाडीमा जान नहुने बताउनुभयो । उहाँले सुरूकै चरणमा बिरामीको उपचार गरे निको हुने बताउछन् ।
स्क्रब टाइफसका लक्षण
१. उच्च ज्वरो आउनु १०४ डिग्री फरेनहाइट।
२. अत्यधिक टाउको दुख्नु।
३. श्वास प्रश्वासमा अबरोध महसुस हुनु।
४. कृत्रिम आवाज सुनिनु र कान बन्द भए जस्तो हुनु।
५. आखा रातो हुनु र रसिलो हुनु।
६. शरीरमा दाग (घाउको कालो पाप्रो) देखिनु वा खटिरा देखिनु।
७. वाकवाकी लाग्नु र बान्ता हुनु।