‘हाकू पटासी लगाएर समयबजी खाँदैमा नेवार भइन्न’
प्रकाशित मिति : आश्विन २४, २०७५ बुधबार
– रविन बज्राचार्य
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको उपत्यकाका नेवारहरु सँगको नाता धेरै पुरानो छ। वास्तवमै भन्नेहरुले नेवारहरुले कम्युनिष्ट पार्टीमा धेरै ठूलो योगदान गरेको छ। कम्युनिष्ट पार्टीका संस्थापक नै नेवार हुन। पुष्पलालको बलिदानबाट नै नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको जन्म भएको कुरा सर्व विदितै छ ।
२०४५ सालको आन्दोलनको बाम नेतृत्व पनि सहाना प्रधानले गरेको ईतिहास साक्षी छ।य ति मात्र नभइ कम्युनिष्ट पार्टीका धेरै नेताहरुको ससुराली पनि नेवार नै परेका छन।यसो भन्दै गर्दा नेपाली काँग्रेस पार्टीमा नेवाहरुको योगदान छैन भनेर भन्नु खोजेको होइन। गणेशमान जी नेका को मात्रै नभएर देशकै सर्वमान्य नेता हुनु भएको हो। तिर्थराम डंगोलले पंचायतकालमै काठमाण्डौंको मेयर जितेका हुन। २०४६ र ६२/६३ को आन्दोलन सफल पार्नमा नेवारहरुकै ठूलो हात छ।
तर हाल सालै आएर सरकारी पक्ष बाट नेवा माथिको दमन बढ्दै गइरहेको छ।बाटो फराकिलो पार्ने नाममा नेवार बस्ति र सभ्यताहरु भत्काउने क्रम जारी नै छ। नेपा दे का शहरहरु अव्यवस्थित होइन शताव्दि अगाडी नै ब्यवस्थित गरेर बनाइएका शहरहरु हुन, त्यसैलाई हेर्न आज विश्वबाट लाखौं संख्यामा पर्यतक नेपाल भित्रिन्छन।त्यसैले शहर ब्यवस्थापनको नाउमा घरहरु भत्काउन दिनु भन्दा पनि, शहर वरिपरि नयाँ शहर वनाउन लगाउनु पर्छ।
अब नेवाहरु यस्ता दमनका बिरुध्दमा उत्रिनु पर्ने अवस्था आएको छ। ३ नम्बर प्रदेशकै कुरा गर्ने हो भने, जसलाई नेवा राज्यको रुपमा हेर्ने गरिन्छ, त्यहाँ अष्ट लक्ष्मीको लालिपप देखाएर बर्मूचालाई मुख्य मन्त्री बनाइएको छ। ललितपुर महानगरमा समेत गैर नेवालाई उपमेयर बनाएको छ। हुँदा हुँदा हाल आएर एउटा बर्मूलाई सांसद बनाउन नेवालाई राजीनामा दिन लगाएको छ।
हाकू पटासी लगाएर समयबजी खाँदैमा नेवार भइन्न। नेवा माथी दमन हुँदै गरेको हालको अवस्थामा सम्पूर्ण नेवा एक भएर उठ्न जरुरी छ।नेवा संस्थाहरु समेत पारदर्शी र प्रजातान्त्रिक हुन जरुरी छ। नेवा संस्थाहरुमा पनि छानेर हैन चुनेर कार्यसमिति बनाउने परिपाटी ल्याउन जरुरी छ, सिण्डिकेट तोड्न जरुरी छ। संस्थालाई दुईचार जनाको भन्दा पनि सबैको बनाउन जरुरी छ। नेवाको यिनै कमजोरीहरुकै अन्यहरुले फाइदा लिंदै छन।
रुन्चे गीत गाउँदै दुख पीडा पोख्नु भन्दा पनि बलेको ज्वाला भएर उठ्नु आवश्यकता छ।
काठमाडौंका ७ नम्बर क्षेत्र जुन नेवाहरुको घना बस्ति भएको क्षेत्र हो, त्यहाँ संसदमा प्रतिनिधित्व गर्न सक्ने स्थानिय युवाहरुको कमि छैन। कम्युनिष्टले बाहुनलाई ल्याउँदै भन्दैमा नेपाली काँग्रेसले पनि बाहिरी जिल्लाबाट उम्मेदवार आयात गरेर उठायो भने काँग्रेसको समेत गल्ति हुनेछ।
काँग्रेसबाट स्थानिय युवालाई नै टिकट दिने कुरामा हाल म बिश्वस्त छु, होइन भने स्थानिय नेवाले, आफ्नै मध्येबाट जो कोहिलाई पनि बिजयी तिलक लगाउने छन्।