सरकारले सिफारिस गरेकोमकैको घोगामा दाना नलागेपछि किसान चिन्तित
प्रकाशित मिति : फाल्गुन ६, २०७४ आईतबार
मकैको घोगामा दाना नलागेपछि किसान मर्कामा परेका छन् । रौतहटमा सयौं बिगाह जमिनमा मंहगो मुल्यमा खरिद गरेको मकैको बिउ मकै भाँचेर बेच्ने बेलासम्म दाना नलागेपछि किसानहरु मर्कामा परेका हुन् ।
सरकारले नै सिफारिस गरेको बन्नी जातको हाइब्रिड मकैको बिउमा दाना नलागेपछि किसानहरु चिन्तित बनेका हुन् । धेरै उत्पादन हुने भन्दै किसानले नेपाल सरकारबाट मान्यता प्राप्त बन्नी जातको हाइब्रिड मकै लगाएका थिए ।
रौतहटको चन्द्रपुर नगरपालिका ३ गैंडाटारका किसानहरु मकै भाँच्ने बेला हँुदा सम्मपनि मकैमा दाना नलागेको भन्दै सरकारप्रति नै रुष्ट भएका छन् । सरकारले उन्नत जात भनेर सिफारिस गरेको मकैमा दाना नै नपरी त्यसै खेर गएपछि उनीहरु सरकारसंग क्षतिपूर्तिको माग गर्न थालेका छन् ।
गैंडाटारका प्रेम बहादुर बस्नेतको ६ कठ्ठा, मान कुमारी फुयाँलको १५ ,सविना खुलालको ११, रोहिनी घोरासइनीको १५,गोपाल बहादुर फुयालको २ विगाह गरेर करिव ३०० किसानले व्यवसायीक रुपले गत कात्तिकमा मकै छरेका थिए । ९० दिनमा पाक्ने मकै भन्दै सो भेगका किसानले रोपेको मकैमा घोगा लागेपनि दाना नलागेपछि उनीहरु चिन्तित बनेका छन् ।
किलोको ६ सयका दरले बिउ किनेर रोपेका किसानको मिहेनत मात्र नभएर हजारौंको लगानी समेत खेर गएको छ ।
बन्नी एनएमएच ७१३ जातको भारतको हैदराबादमा उत्पादन भएको बिउ चन्द्रपुरमा रहेको मंगलेश्वर एग्रोभेट, मैनाली एग्रोभेट र राहुल बिज भण्डारबाट किसानले खरिद गरेर रोपेका थिए ।
‘मकै उम्रने बेलामा एकदम राम्रोसंग उम्रेपनि भाँचेर बेच्ने बेलामा एउटा दाना पनि लागेको छैन,गैंटाटारका किसान गोपाल बहादुर फुयाँलले बताए । चाहिएजति मेहनत गरेको हो ,तर फल नै नलागेपछि हाम्रो लगानी माटोमा मिसीएको छ । अब हामी के गर्ने क्षतिपूर्ति दिलाइदिनुपर्यो’, फुयाँलले गुनासो गर्दै भने ।
गतवर्ष सोही क्षेत्रफलमा लगाएको मकैबाट राम्रो आम्दानी भएको भएपनि अहिले भने एउटा पनि दाना नलाग्दा घरको न घाटको भएको रोहिनी प्रसाद घोरासैनीले बताए । बाली नलागेपछि उनले बच्चाको स्कुलको पैसा तिर्न र घर चलाउन समेत मुस्किल भएको बताए ।
अर्का किसान सबिना खुलालले मकै रोप्दा एक बिगाहामा ५० हजार खर्च भएको बताउँदै दाना नलागेकाले आफुलाई आर्थिक समस्या भएकाले राज्यले छानविन गरेर क्षतिपुर्ती दिनुपर्ने बताईन् । बिउ बिक्री गर्ने एग्रोभेटलाई कारबाही हुनुपर्ने उनी बताउँछिन् ।
बिउको बारेमा गलत प्रचार गरेर किसानलाई झुक्याउने काम भएको र सबै पीडित किसानले क्षतीपुर्ती नपाए आन्दोलन गर्ने वडा सदस्य सरस्वती खुलालले चेतावनी दिईन् ।