इरानमाथिको आक्रमणमा अमेरिकाले प्रयोग गरेको ‘बङ्कर-बस्टर’ बम के हो ?
प्रकाशित मिति : असार ८, २०८२ आईतबार
इरान–इजरायल युद्धमा संलग्न हुँदै अमेरिका फोर्डो इन्धन संवर्धन प्लान्टमा ‘बङ्कर–बस्टर’ बम प्रहारमा उत्रिएको छ। अमेरिकाले इरानको पहाडी सुरक्षाभित्र रहेको फोर्डोलाई लक्ष्य गर्दै आइतबार उक्त शक्तिशाली बम प्रयोग गरेको पुष्टि भएको छ।
फोर्डो इजरायलको साप्ताहिक आक्रमणमा अहिलेसम्म अछूतो रहेको स्थल थियो। अमेरिकी सेनाले यसलाई नष्ट गर्न हालसम्मकै ठूलो मौका ठानेको थियो। एक अमेरिकी अधिकारीले नाम गोप्य राख्ने सर्तमा उक्त बम प्रयोगको पुष्टि गरेका छन्।
यी ‘बङ्कर–बस्टर’ बमहरू हालसालै एसियातर्फ पुगेका अमेरिकी बी–२ स्टेल्थ बमवर्षकद्वारा प्रहार गरिएको विश्वास गरिएको छ। यस्ता शक्तिशाली बम हाल केवल अमेरिकाकै सेनाले सञ्चालन गर्न सक्छ।
राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इरानविरुद्धको अभियानमा अमेरिकी संलग्नताको संकेत पहिल्यै दिएका थिए। इजरायली नेताहरूले पनि अमेरिका संलग्न होस् भन्ने चाहना लुकाएका थिएनन्। फोर्डो लक्ष्य गर्न वैकल्पिक योजना पनि तयार गरिएको जनाइएको छ।
फोर्डोमा कति क्षति पुगेको छ भन्ने अहिलेसम्म स्पष्ट छैन। यद्यपि विश्लेषकहरूले यस आक्रमणले इरानलाई आणविक वार्तामा फर्कन दबाब सिर्जना गर्ने वा क्षेत्रीय युद्धलाई अझ गहिरो बनाउने सम्भावना देखेका छन्।
के हो ‘बङ्कर–बस्टर’ ?
‘बङ्कर–बस्टर’ बम सतहको गहिराइमा पुगेर विस्फोट गर्न बनाइएका विशेष प्रकारका हतियार हुन्। यसपटक प्रयोग गरिएको जिबियु–५७ ए-बी म्यासिभ अर्डनान्स पेनेट्रेटर बम करिब ३० हजार पाउन्डको हुन्छ र लगभग २०० फिट गहिरोमा प्रवेश गरेर विस्फोट हुन सक्छ।
यो बम परम्परागत वारहेड बोके पनि, इरानले फोर्डोमा उच्च संवर्धित युरेनियम उत्पादन गरिरहेको अन्तर्राष्ट्रिय आणविक ऊर्जा एजेन्सी (आइएइए)ले पुष्टि गरेको छ। यसले आणविक सामग्री चुहावटको सम्भावना बढाएको विश्लेषकहरू बताउँछन्।
फोर्डो : एक गाह्रो निशाना
तेहरानबाट ९५ किलोमिटर दक्षिणपश्चिममा रहेको फोर्डो नतान्जपछि इरानको दोस्रो प्रमुख संवर्धन केन्द्र हो। यो स्थल चट्टानमुनि करिब ८० मिटर गहिराइमा रहेको छ र रूसी तथा इरानी हवाई प्रतिरक्षा प्रणालीहरूले सुरक्षित गरिएको छ।
तर इजरायलले ती वायु प्रतिरक्षा प्रणालीहरूलाई अघिल्लो आक्रमणमा नष्ट गरेको दाबी गर्दै आएको छ। प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले इरानको क्षेप्यास्त्र र आणविक कार्यक्रम इजरायलको अस्तित्वमै खतरा भएको बताउँदै पूर्ण उन्मूलनको प्रतिज्ञा गरेका छन्।
बी–२ स्टेल्थ बमवर्षक, जुन नर्थरोप ग्रुम्यानले निर्माण गरेको हो, मात्र हाल जिबियु–५७ बम बोकेर प्रहार गर्न सक्षम छ। उक्त बमवर्षकले एकैपटक दुईवटा ‘बङ्कर–बस्टर’ बम बोक्न सक्छ र इन्धन पुनः भर्नु नपरी ७ हजार माइलसम्मको दूरी कभर गर्न सक्छ।
जी–७ सम्मेलनमा पत्रकारहरूले सैन्य संलग्नताबारे सोध्दा राष्ट्रपति ट्रम्पले जवाफ दिन अस्वीकार गरेका थिए। तर, पछिल्ला दुई दिनमा उनी निर्णयमा पुगे र अमेरिका युद्धमा प्रत्यक्ष रूपमा संलग्न भयो।