लुनाको सम्मानमा न्युयोर्क मेयर अफिसले मनायो ‘लुना रञ्जित डे’
प्रकाशित मिति : आश्विन १५, २०७३ शनिबार
अमेरिकामा नेपाली अधिकारकर्मी लुना रञ्जितलाई सम्मान गर्दै न्युयोर्क मेयर अफिसले सेप्टेम्बर २८ लाई ‘लुना रञ्जित डे’का रुपमा मनाएको छ । लुनाले न्युयोर्क सिटीको मेयर अफिसबाट सम्मान प्राप्त गरेकी हुन् ।
नेपाली र नेपालीभाषी आप्रवासीहरुको अधिकारका लागि कृयाशिल संस्था अधिकारकी संस्थापक मध्येकी एक लुना रञ्जितले यो बर्षको ग्रिनेल पुरस्कार पनि पाउने भएकी छिन् । सामाजिक न्यायका क्षेत्रमा हासिल गरेका उपलब्धीको सम्मान गर्दै अमेरिकी कलेजले यो पुरस्कार प्रदान गर्दै आएको छ ।
ग्रिनेल कलेजले पुरस्कारका लागि दुईजना विजेताहरु छानेको थियो । दुईजना विजेताहरुमध्ये एकजना लुना रञ्जित हुन् भने अर्को विजेताका रुपमा एस्मार्टका संस्थापकहरु डायना जु र ज्याकी स्टेनसनलाई संयुक्त रुपमा पुरस्कार दिइने भएको छ । हरेक पुरस्कार विजेताले संस्थाको लागि ५० हजार अमेरिकी डलर र व्यक्तिगत रुपमा ५० हजार अमेरिकी डलर प्राप्त गर्नेछ । आगामी अक्टोबर ४ मा उक्त पुरस्कार प्रदान गरिनेछ ।
अधिकार र लुना
अधिकार अर्थात् अधिकार फर सोसल जस्टिस एण्ड ह्युमन राइट्स । यो संस्थाले आङ्खनो स्थापनाको एघार वर्È पूरा गरेको छ । यसले आङ्खनो ११ वर्Èे जीवनमा धेरै नेपालीलाई सहयोग गरेको छ । सन् २००५ जुलाईमा स्थापना भएको ‘अधिकार’ ले हरेक वर्È सयौं नेपालीलाई स्वास्थ्य सेवाका अतिरिक्त निःशुल्क ट्याक्स, इमिग्रेशन , श्रम अधिकार, दोभासे आदिका कार्यशाला, गोष्ठी एवं तालिम संचालन गर्दै आएको छ । यही अधिकारका प्रमुख सारथी हुन् लुना रंजित ।
३९ वर्षीय लुनाले सृजना श्रेष्ठ, रश्मी श्रेष्ठ, ताफाद्जा पासिपान्डोया लगायतसंग मिलेर स्थापना गरेको संस्था हो अधिकार । उनी अधिकारकी सहसंस्थापिका हुन् । उनले अमेरिकाको ग्रिनेल कलेजबाट अर्थशास्त्र र विकाश अध्ययनमा स्नातक गरेकी हुन् भने प्रिन्सटन युनिभर्सिटीको वुड्रो विल्सन स्कुलबाट पब्लिक एण्ड एन्टरनेशनल अफयेर्समा स्नातकोत्तर गरेकी हुन् । सन् १९९६ मा ग्रिनेल कलेजमा अध्ययनका लागि अमेरिका आएकी हुन् लुना । उनले सन् १९९६ देखि २००० सम्म ग्रिनेल कलेजमा अध्ययन गरिन् भने त्यसपछि सन् २००२ देखि सन् २००४ सम्म प्रिन्स्टन युनिभर्सिर्टीमा ।
काठमाडौंमा जन्मिएका लुनाले अर्थशात्र र गणितमा नेपालको बुढानिलकण्ठ स्कुलबाट ए लेभलको अध्ययन गरेकी थिइन् । सन् १९८२ देखि काठमाडौंको सेन्ट मेरी हाइ स्कुलमा अध्ययन सुरु गरेकी लुनाले सोही स्कुलबाट सन् १९९३ मा एसएलसी पास गरेकी हुन् । अध्ययन सकेपछि उनले आफ्नो समय सामाजिक कार्यका खर्चन थालेकी हुन् ।
अधिकारमा आवद्ध हुनेताका उनले सन् २००५ मा एचआईभी एड्स सम्बन्धि संस्थामा काम गरिन् । त्यो भन्दा अगाडि उनले दक्षिण एसियाका कामदारहरुको संस्था आन्दोलनमा अभियान संयोजक भएर काम गरिन । उनले आन्दोलनमा सन् २००४ देखि सन् २००५ सम्म काम गरेकी हुन् । त्यो भन्दा अगाडि सन् २००० देखि सन् २००२ सम्म उनले शैक्षिक विकाश प्रतिष्ठानमा प्रोग्राम एसोसियटका रुपमा काम गरेकी थिइन् ।