नमुना बस्ती बन्दै द्रव्य शाहको पुरानो गाउँ
प्रकाशित मिति : भाद्र २३, २०७३ बिहीबार
ऐतिहासिक एवं पर्यटकीय गाउँका रूपमा चिनिएका पूर्वी लमजुङका रागिनासकोटमा अहिले स्थानीयवासी पुनःनिर्माण र होम स्टे सञ्चालनको तयारीमा जुटेका छन् । भूकम्प गएको झण्डै १६ महिना भइसक्दा पनि सरकारले पुनःनिर्माण अभियान सुस्त बनाइरहँदा रागिनासकोटका बासिन्दा भने गाउँमै सहयोग भित्र्याएर पुनःनिर्माणमा जुटेका हुन् । अमेरिकी नागरिक नातासाको नेतृत्वमा गाउँ पुनःनिर्माणको काम सुरु भएको हो ।
भूकम्पले भत्काएका आफ्ना घर पुनःनिर्माण हुने भएपछि स्थानीयवासी निकै खुसी देखिएका छन् । ६५ वर्षीया विकी गुरुङले पक्की घरमा बस्न पाउँदा निकै खुसी भएको अनुभव गरेकी छन् । उनी भन्छिन्, ‘भुइँचालोले घर लग्यो, त्यसपछि त्रिपालमुनि बस्दै आएँ । धन्न मेरोे भाग्य ! अमेरिकाबाट मेरै छोरीजस्ती मान्छे आइन् र मेरो घर बनाइदिइन् । मेरोमात्रै होइन, गाउँका सबै घर बनाउँदैछिन् । सबै घर एउटै देखिने गरी बनाउने अरे । हाम्रो आमा समूहको घर पनि बनाइदिने भनेकी छन् ।’
उनीमात्र होइन रागिनासकोटका खड्गबहादुर गुरुङ पनि अमेरिकी नागरिक नातासाप्रति निकै सम्मान प्रकट गर्छन् । उनी भन्छन्, ‘हाम्रा नेता जनतालाई दुई लाख रुपियाँ दिने विषयमा समेत जुँगाको लडाइँ गर्छन् । सरकारको भर परेको भए त अझै १० वर्ष हाम्रा घर बन्ने थिएनन् । एउटा सामान्य घर बनाउन झण्डै १५ लाख रुपियाँ लाग्दो रहेछ ।’ सरकारले उपलब्ध गराएको रकममध्ये १५ हजार रुपैयाँभन्दा बढी नआएको उनले बताए । उनका अनुसार गाउँका अधिकांश व्यक्ति गाउँ नै छाडेर बसाइँ जाने तयारीमा थिए ।
१० लाखदेखि १५ लाख रुपियाँसम्म खर्च गरेर घर बनाउनुभन्दा अन्यत्र गएर टिनको छाप्रो हालेर बस्ने योजनामा गाउँले थिए । तर नातासाले सहयोग गर्नुभएपछि सबै गाउँले गाउँमै रोकिएका छन् । कुल पाँच कोठामध्ये हरेक घरमा एक कोठा अनिवार्य रूपमा घरबास कार्यक्रमका लागि राख्नुपर्ने गोरखापत्रमा खबर छ । एक किचन, एक घरबास कार्यक्रमका लागि पाहुना कोठा, तीन कोठा घरायसी प्रयोजनमा प्रयोग गर्न पाइने छ । प्रत्येक घरमा आधुनिक शौचालय निर्माण हुनेछ । प्रत्येक शौचालयमा दुई किसिमका प्यान राख्नुपर्नेछ । अनि शौचालय र स्नान कोठा बेग्लै हुनेछन् ।