बाइडेन प्रशासनले ल्याएको मे ३१ देखि लागु हुने एसाइलमको नयाँ प्रकृयाबारे जान्नैपर्ने कुराहरु
प्रकाशित मिति : जेष्ठ ८, २०७९ आईतबार
बाइडेन प्रशासनले आगामी मे ३१ देखि लागु हुनेगरी सिमाक्षेत्रबाट विना भिसा अमेरिका आउने एसाइलम आवेदकका सन्दर्भमा नयाँ नियम ल्याएको छ । विनाभिसा सिमाक्षेत्रमा आएका र नयाँ नियम अनुशार एसाइलम प्रकृया अगाडि बढाउने आवेदकको सम्पूर्ण प्रकृया ६ महिनामा पूरा हुने जनाइएको छ ।
अहिलेको प्रणाली अनुरुप ३ देखि ४ बर्ष लाग्दै आएको यो प्रकृया शीघ्र हुने भएको छ भने यसले अध्यागमन अदालतको भार समेत कम गर्ने अपेक्षा गरिएको छ । विगत २५ बर्षदेखि अमेरिकामा विना भिसा सिमाक्षेत्रमा आएर एसाइलम दावी गर्नेलाई तीब्रगतिको देशनिकालामा राखेर दुईवटा प्रकृया अगाडि बढाउने गरिएको छ । एसाइलम अफिसरले उनीहरुको स्वदेश फर्कनका लागि डर विश्वसनीय भए नभएको निर्धारण गर्ने अन्तरवार्ता लिन्छन् । यदि यो अन्तरवार्ता उत्तिर्ण गरेको खण्डमा उनीहरुलाई एसाइलमबारे अन्तिम निर्णयका लागि अध्यागमन अदालतमा पठाइन्छ ।
तर नयाँ नियम अनुशार तीब्र गतिको देशनिकालाको प्रकृयामा रहेका र स्वदेश फर्कनका लागि डर विश्वसनीय भए नभएको निर्धारण गर्ने क्रेडिबल फियर अन्तरवार्ता उत्तिर्ण गरेकाहरुलाई अदालतमा नपठाई युएससीआईएसका एसाइलम अधिकारीले अन्तरवार्ता लिएर एसाइलम स्वीकृत गर्ने वा नगर्नेबारे निर्णय गर्नेछन् । २१ देखि ४५ दिनभित्र उनीहरुको अन्तरवार्ता हुने र कतिपय आवेदकको एसाइलम अदालत नगईकनै यही अन्तरवार्ताबाट स्वीकृत हुनेछ ।
यो अन्तरवार्तामा एसाइलम अस्वीकृत भएको खण्डमा भने आवेदकलाई अदालतमा पठाइनेछ । यो अवस्थामा आवेदकको एसाइलम स्वीकृत गर्ने वा नगर्नेबारे अदालतले नै निर्णय गर्नेछ । यो प्रकृया झण्डै ९० दिनकोमात्र हुनेछ । छोटो अवधि हुने भएकाले कतिपय आवेदकले वकिल खोज्नमा समस्या हुनसक्नेबारे चिन्ता समेत जनाइएको छ ।
अध्यागमन अदालतमा पठाइएको ३० दिनभित्र आवेदकको मुद्दाको पहिलो सुनुवाई हुनेछ । त्यसपछि उनीहरुलाई ३० दिनभित्र आफ्नो मुद्दाबारे प्रमाण पेश गर्नका लागि एउटा मौका दिइनेछ । त्यसको ३० दिनपछि आवेदकको मुद्दबारे अन्तिम सुनुवाई हुनेछ । यसरी युएससीआईएसका अधिकारीले अन्तरवार्ता लिएको ९० दिनमा अदालतले यसबारे टुंगो लगाउनेछ । यद्यपी एसाइलम आवेदकले आफ्नो मुद्दाबारे तयारी गर्न थप ३० दिन माग्नसक्ने भएकाले अधिकतम ४ महिनाभित्र मुद्दाको टुंगो लाग्नेछ ।
त्यसपछि या त आवेदकको एसाइलम स्वीकृत हुनेछ, या त अदालतबाट देशनिकालाको निर्णय हुनेछ । एसाइलम स्वीकृत भएको खण्डमा उनीहरुले अमेरिकामा काम गर्न र अन्य अधिकार पाउनुका साथै एकबर्षपछि ग्रिनकार्ड आवेदन दिनसक्नेछन् । अस्वीकृत भएको खण्डमा आईसमार्फत देशनिकाला हुनेछ ।
यो नियम लागु हुने मिति वा त्योभन्दा पछाडि तीब्र गतिको देशनिकालाको प्रकृयामा राखिएकाहरुका सन्दर्भमा मात्र यो नियमले काम गर्नेछ । विगतमा तीब्र गतिका देशनिकालामा राखिएकाहरुका सन्दर्भमा पुरानै नियम लागु हुनेछ ।
यो नियम चरणबद्ध रूपमा लागू गरिने डिपार्टमेन्ट अफ होमल्याण्ड सेक्युरिटीले जनाएको छ । शरण खोज्नेहरूको सीमित संख्याबाट सुरु गरेर विस्तार गरिदै लगिने जनाइएको छ । तीब्र गतिको देशनिकालामा नपर्ने अभिभावक नभएका बालबालिकाहरुका सन्दर्भमा भने यो नियम लागु हुनेछैन ।
अमेरिकाको डिपार्टमेन्ट अफ होमल्यान्ड सेक्युरिटी र डिपार्टमेन्ट अफ जस्टिसले शरणका लागि निश्चित एसाइलम आवेदन प्रकृया, देशनिकाला हुनबाट वैधानिक रोक र यातना विरुद्धको महासन्धि अन्तर्गत संरक्षण गर्ने नियममा पुनरावलोकन सहितको संयुक्त नियम जारी गरेका हुन् । यो नियम निष्पक्ष, व्यवस्थित र मानवीय अध्यागमन प्रणालीको लागि बाइडेन प्रशासनको खाका लागू गर्ने दिशामा एक प्रमुख कदम मानिएको छ ।
तीब्र गतिको देशनिकालाको प्रकृयामा राखिएकाहरुलाई योग्य भएमा सरक्षण प्रदान गर्ने र अन्यथा देशनिकाला गर्ने सन्दर्भमा एसाइलम प्रक्रियाको दक्षता र निष्पक्षता बढाउन थप कार्यात्मक र समझदार शरण प्रणाली निर्माण गर्नका लागि नयाँ नियम ल्याइएको बाइडेन प्रशासनले जनाएको छ । त्यस्तै अध्यागमन अदालतमा एसाइलमका मुद्दाको चर्को ब्याकलग घटाउने दिशामा समेत यो नियम प्रभावकारी हुने अपेक्षा गरिएको छ ।
सन् २०२१ को अगस्त २० मा प्रकाशित प्रस्तावित नियममा ५ हजारभन्दा धेरै प्रतिकृयाहरु आएक थिए । र अन्तिम नियममा नियामक परिवर्तनहरु गरिएको थियो । सार्वजनिक रुपमा आएका प्रतिकृयामा आधारित रहेर प्रस्तावित नियममा समेत परिवर्तन सहित अन्तिम नियम प्रकाशित गरिएको जनाइएको छ ।