लाइसेन्स लिंदा गलत टिक लगाएका कारण देशनिकालामा परेका पटेलविरुद्ध सर्वोच्चको निर्णय
प्रकाशित मिति : जेष्ठ ३, २०७९ मंगलबार
अमेरिकाको सर्वोच्च अदालतले ड्राइभर लाइसेन्सका लागि आवेदन दिने क्रममा गलत बक्समा टिकमार्क लगाएका कारण देशनिकालाको सामना गरिरहेका भारतीय नागरिक पंकजकुमार पटेलविरुद्ध निर्णय गरेको छ । संघीय अदालतले अध्यागमन न्यायाधिसको निर्णयबारे पुनर्विचार गर्न नसक्ने फैसला सर्वोच्च अदालतले गरेको हो ।
अध्यागमन न्यायाधिसले गम्भिर प्रकारको तथ्यगत गल्ती गरेको अवस्थामा समेत अध्यागमन न्यायाधिसको निर्णयबारे संघीय अदालतले पुनर्विचार गर्न नसक्ने सर्वोच्चको निचोड रहेको छ । सर्वोच्च ९ जना न्यायाधिसमध्ये ५ जना न्यायाधिसहरु अध्यागमन न्यायाधिसको निर्णय संघीय अदालतले पुनर्विचार गर्न नसक्ने पक्षमा रहेका थिए ।
३० बर्षदेखि अमेरिकामा बस्दै आएका जर्जिया निवासी पटेलले ड्राइभर लाइसेन्स लिने क्रममा गलत बक्समा टिकमार्क लगाएका कारण देशनिकालाको सामना गरिरहेका छन् । पटेल सन् १९९२ मा विनाभिसा अमेरिका आएका थिए भने उनले पछि ग्रिनकार्ड आवेदन दिएका थिए । सन् २००८ मा ग्रिनकार्ड आवेदन पेन्डिङ रहेको अवस्थामा ड्राइभर लाइसेन्स नविकरण गर्ने क्रममा उनले गलत बक्समा टिकमार्क लगाएका थिए ।
उनले ड्राइभर लाइसेन्स नविकरण गर्ने क्रममा आफू अमेरिकी नागरिक भएको बक्समा टिक लगाएका थिए । पछि उनीविरुद्ध गलत विवरण दिएको अभियोग लगाइएको थियो । पछि उनीविरुद्धको आरोप खारेज गरिएपनि पछि उनी, उनकी पत्नी र छोराहरुलाई अमेरिकी सरकारले देशनिकालाको प्रकृयामा राखेको थियो ।
उनले ड्राइभर लाइसेन्स आवेदनमा गलत विवरण बुझाएको भन्दै युएससीआईएसले उनको ग्रिनकार्ड आवेदन अस्वीकार गरेको थियो । त्यसपछि अध्यागमन अदालतको न्यायाधिस समक्ष पटेलले दुर्घटनावश गलत बक्समा टिकमार्क लगाएको बताएका थिए । आफ्नो ग्रिनकार्ड आवेदन पेन्डिङ रहेको र आफूसँग वर्क परमिट रहेको अवस्थामा जर्जियाको कानुन अनुशार ड्राइभर लाइसेन्सका लागि आफू योग्य भएकाले जानाजान गलत बक्समा टिक लगाउने कुनै कारण नभएको उनले बताएका थिए ।
तर उनले अध्यागमन अदालतमा आफ्नो मुद्दा हारेका थिए । त्यसपछि उनले बोर्ड अफ इमिग्रेशन अपिलमा पुनरावेदन दिएका थिए । बोर्ड अफ इमिग्रेशन अपिलले पनि उनले गलत बक्समा टिकमार्क लगाउनु निर्दोष गल्ती नभएको ठहर गरेको थियो । त्यसपछि उनी संघीय पुनरावेदन अदालतमा गएका थिए ।
पटेलले ११ औं सर्किट कोर्टमा मुद्दा दायर गरेका थिए । तर उक्त पुनरावेदन अदालतले अध्यागमन अदालतको निर्णयमा सुनुवाई गर्ने आफ्नो कार्यक्षेत्र नभएको भन्दै मुद्दा अस्वीकार गरेको थियो । त्यसपछि उनले सर्वोच्च अदालतमा मुद्दा दायर गरेका थिए । सर्वोच्चले पनि अध्यागमन अदालतको न्यायाधिसबारे संघीय अदालतले पुनर्विचार गर्न नसक्ने निर्णय गरेको हो ।
अमेरिकी संसदले कस्ता गैर नागरिकहरु अमेरिकामा बस्न सक्ने र कुन अवस्थामा नियमहरु उल्लंघन हुने स्पष्ट व्यवस्था गर्दै कस्तो अवस्थामा देशनिकाला हुनसक्ने भन्नेबारे प्रकृया प्रदान गरेकाले यो प्रकृयामा संघीय अदालतको भूमिका निकै सिमित हुने सर्वोच्चले बताएको छ । निश्चित अवस्थाहरुमा देशनिकाला हुनबाट राहत प्रदान गर्नेबारे महान्यायाधिवक्तासँग दयाको स्थान भने हुने सर्वोच्चले जनाएको छ ।