बाइडेनले मंगलबार उल्टाएको ट्रम्पकालिन मेमोको अमेरिका आउने नेपालीमा के असर पर्छ?
प्रकाशित मिति : माघ २१, २०७७ बुधबार
अमेरिकामा आएर स्वास्थ्य, आवास वा खाद्यान्नबारे सरकारी सुविधा लिनेहरुका सन्दर्भमा उनीहरुले सुविधा लिएको रकम उनीहरुलाई स्पोन्सर गर्नेहरुबाट तिराउने ट्रम्पको मेमोलाई बाइडेनले मंगलबार खारेज गरिदिए । यो मेमो ट्रम्पले सन् २०१९ को मे २३ मा जारी गरेका थिए ।
यो मेमो खारेजीको प्रत्यक्ष प्रभाव अमेरिका आउन चाहने नेपालीहरुमा पनि पर्नेछ । अमेरिकामा आउने कुनैपनि आप्रवासीले मेडिकेड लगायतका सरकारी सुविधाहरु प्रयोग गरेमा उक्त रकम स्पोन्सरकर्ताबाट भराउने नियम नयाँ होइन । तर यो कार्यान्वयनमा थिएन । ट्रम्पले कार्यान्वयनका लागि मेमो जारी गरेपनि व्यवहारिक रुपमा भने स्पोन्सरकर्ताबाट भराउनेगरी कार्यान्वयनमा आएको थिएन ।
तर यो मेमोका कारण विभिन्न आप्रवासी भिसामा नेपालबाट अमेरिका आउन चाहनेहरुलाई स्पोन्सर गर्न उनीहरुका आफन्त वा साथीहरु डराउने गरेका थिए । त्यसैले पछिल्लो समयमा डिभी विजेताहरुदेखि अन्य आप्रवासी भिसामा अमेरिकामा आउनेहरुलाई स्पोन्सरकर्ता खोज्न मुस्किल हुने गरेको थियो । स्पोन्सर गर्ने कतिपयले आप्रवासी भिसामा आउनेहरुबाट मोटो रकम लिने गरेका समाचारहरु समेत आएका थिए ।
अमेरिकामा आउने आप्रवासीले सरकारी सुविधा लिएमा त्यसको क्षतिपूर्ति स्पोन्सरकर्ताबाट सरकारलाई भराउने प्रावधान झण्डै २५ बर्ष पुरानो प्रावधान हो ।
डिभी लोटरी, परिवारमा आधारित वा रोजगारमा आधारित ग्रिनकार्डमा अमेरिका आउने आप्रवासीका लागि अमेरिकी ग्रिनकार्ड होल्डर वा नागरिकले स्पोन्सर गर्नुपर्ने प्रावधान रहेको छ । त्यसका लागि फर्म आई ८६४ वा आई १३४ भर्नुपर्छ ।
सन् १९९६ मा ल्याइएको गैरकानुनी अध्यागमन सुधार र आप्रवासी उत्तरदायित्व ऐन अन्तरगत कुनै व्यक्ति अमेरिका आएर सरकारी वेलफेयर लिएमा त्यसको क्षतिपूर्ति स्पोन्सरकर्ताले सरकारलाई गराउनुपर्ने प्रावधान ल्याइएको थियो । तत्कालिन राष्ट्रपति बिल क्लिन्टनले हस्ताक्षर गरेको यो प्रावधान संघीय कानुन बनेपनि व्यवहारत कार्यान्वयन भएको थिएन ।
प्रावधान अनुशार अमेरिकामा कुनै पनि आप्रवासीलाई स्पोन्सर गर्दा त्यस्तो सपथपत्रमा हस्ताक्षर गर्नुपर्नेछ, जसमा अमेरिकामा आउने व्यक्तिले कुनै सरकारी सुविधा लिएको खण्डमा त्यसको क्षतिपूर्ति हस्ताक्षरकर्ताले सरकारलाई गर्नुपर्नेछ । डिपार्टमेन्ट अफ हेल्थ एण्ड ह्युमन सर्भिसेजले स्पोन्सरकर्ता र आप्रवासीको सबै विवरणहरु संकलन गर्नेछ भने ट्रेजरी डिपार्टमेन्टले स्पोन्सरकर्ताबाट क्षतिपूर्ति भराउनेछ ।
अमेरिका आउनेलाई स्पोन्सर गर्ने आई ८६४ र आई १३४ फर्ममा के भिन्नता छ ?
अमेरिकामा विभिन्न प्रकारका आप्रवासी भिसामा आउनका लागि दुई प्रकारका स्पोन्सर फर्मको आवश्यकता पर्छ । सामान्यतया परिवारमा आधारित भिसाका लागि स्पोन्सरकर्ताले आई ८६४ नामको स्पोन्सर फर्म भर्नुपर्छ भने रोजगारमा आधारित, डिभी लोटरी र मंगेतर भिसा के वानका लागि आई १३४ नामको स्पोन्सर फर्म भर्नुपर्छ ।
प्रयाप्त आम्दानी भएका, अमेरिकामा आप्रवासी भिसामा आउने व्यक्तिका आवेदक वा नजिकका व्यक्तिले यस्तो फर्म भरेर अमेरिकामा आप्रवासी भिसामा आउनेहरुलाई स्पोन्सर गर्न सक्छन् । सामान्यतया भिजिटर लगायतका गैर आप्रवासी भिसाका लागि यस्तो स्पोन्सर फर्म आवश्यक नभएपनि ग्रिनकार्ड पाउने गरी आउने भिसाका लागि भने दूतावासले यस्तो स्पोन्सर माग्ने गरेको छ ।
यी दुई प्रकारका स्पोन्सरमा केही विशेष भिन्नताहरु रहेका छन् । मुख्य भिन्नता भनेको फर्म आई ८६४ भर्ने स्पोन्सरकर्ताले स्पोन्सर गरिएको व्यक्ति अमेरिकामा आएर सरकारी सुविधा खाएमा त्यसको क्षतिपूर्ति सरकारलाई तिर्नुपर्ने हुनसक्छ भने आई १३४ स्पोन्सरमा त्यस्तो बाध्यता नहुनसक्छ । आई १३४ को तुलनामा आई ८६४ फर्म भर्दा किन बढी सचेत हुनुपर्छ ? दुई फर्मको भिन्नता के हो ? कानुन व्यवसायी केशव सेडाईका महत्वपूर्ण सुझाव ।
स्पोन्सर गर्ने आई ८६४ भर्दा कतिबर्षसम्म स्पोन्सर गरिएको व्यक्तिप्रति जिम्मेबार हुनुपर्छ ?
अमेरिकाको अध्यागमन कानुन अनुशार कुनै पनि अमेरिका आउने व्यक्तिलाई स्पोन्सर गर्दा सहयोगको प्रतिज्ञापत्र आई ८६४ भरेको खण्डमा स्पोन्सर गरिएको व्यक्तिको सबै आर्थिक जिम्मेबारी स्पोन्सर गर्ने व्यक्तिले लिनुपर्छ । खासगरी कुनै पनि व्यक्ति अमेरिकामा ग्रिनकार्ड प्राप्त गर्नेगरी आउने क्रममा यस्तो खालको स्पोन्सर आवश्यक हुन्छ ।
स्पोन्सर गरिएको व्यक्ति अमेरिकामा आइसकेपछि अमेरिकी नागरिक नबन्दासम्म उक्त फर्म भने स्पोन्सरकर्ता जिम्मेबार हुनुपर्छ । यदि स्पोन्सर गरिएको व्यक्ति अमेरिकी नागरिक नभएको खण्डमा कम्तीमा १० बर्ष अर्थात् कामको ४० क्वाटरसम्म जिम्मेबार हुन्छ ।
अमेरिकी अध्यागमन कानुनको २१३ ए र २१२ ए, ४ अनुशार स्पोन्सर गरिएको व्यक्तिले अमेरिकामा सरकारी सुविधा लिएको खण्डमा त्यसको क्षतिपूर्ति सरकारले स्पोन्सरकर्ताबाट भराउन सक्नेछ ।
अमेरिकी नागरिकका बुबाआमा, दम्पत्ति, २१ बर्ष मुनीका अविवाहित छोराछोरी लगायत पारिवारिक ग्रिनकार्डमा कुनै पनि व्यक्ति अमेरिका आउँदा यस्तो फर्म भर्नुपर्छ । त्यस्तै रोजगारमा आधारित कुनै ग्रिनकार्ड प्राप्त गर्नेगरी आउँदा पनि यस्तो फर्म भर्नु आवश्यक हुन्छ ।
सहयोगको प्रतिज्ञापत्रमा हस्ताक्षर गर्नुको अर्थ तपाईले स्पोन्सर गरिएको व्यक्तिको सम्पूर्ण आर्थिक जिम्मेबारी लिनु हो । सामान्यता ४० क्रेडिट क्वाटर अर्थात् १० बर्षसम्म वा उक्त व्यक्ति अमेरिकी नागरिक नबन्दासम्म यस्तो जिम्मेबारी कायम रहन्छ ।
स्पोन्सर गरिएको व्यक्तिको मृत्यु भएमा वा ग्रिनकार्ड त्यागेर अमेरिकाबाट बाहिर गएमा भने त्यस्तो जिम्मेबारी समाप्त हुन्छ । तर डिभोर्स भएको खण्डमा मात्र भने स्पोन्सरसिपको जिम्मेबारी समाप्त हुँदैन । यदि कुनै व्यक्तिले आफ्नो दम्पत्तिका लागि स्पोन्सर गरेको छ तर पछि डिभोर्स भयो भने पनि आर्थिक जिम्मेबारी कायमै रहन्छ ।
स्पोन्सर गरिएको व्यक्तिले सरकारी सुविधा लिएमा र स्पोन्सर गरेको व्यक्तिले उक्त रकम सरकारलाई नतिरेमा त्यस्ता स्पोन्सरकर्तालाई सरकारले अदालतमा उपस्थीत गराउनसक्नेछ । आवेदन दिएको स्पोन्सरकर्ताबिरुद्ध सरकारले मुद्दा नहालेको खण्डमा समेत ज्वाइन्ट स्पोन्सर गरेको व्यक्तिलाई रकम क्षतिपूर्तिका लागि सरकारले मुद्दा हाल्न सक्छ ।