चीनले ताइवानमाथि लगाएको प्रतिबन्धले किसानहरु समस्यामा, नोक्सानीको चिन्ता
प्रकाशित मिति : आश्विन ९, २०७९ आईतबार
ताइवानको मुद्दामा आक्रामक रुप देखाउने चीनको व्यवहारमा कुनै नरमपन आएको देखिँदैन। अमेरिकी प्रतिनिधि सभाका सभामुख न्यान्सी पेलोसीको ताइवान भ्रमणपछि चीनले ताइवानमाथि व्यापारका सम्बन्धमा लगाएका प्रतिबन्धहरू यथावत छन्। यसबाट ताइवानका फलफूल र माछा उत्पादकहरूलाई नोक्सान हुने मात्रै होइन, भविष्यको पनि चिन्ता हुन थालेको छ। उल्लेखनीय कुरा के छ, भने ताइवानबाट हरेक दिन हजारौं टन फलफूल र माछा चीन जाने गरेको छ।
यो व्यापार नैन्सीको भ्रमण सम्म जारी थियो। तर न्यान्सीको भ्रमणपछि चीनले यसलाई पूर्ण रुपमा प्रतिबन्ध लगाएको छ । यसअघि ताइवानबाट चीनमा लाखौं किलोग्राम अंगूर पठाइएको थियो। ताइवानी किसानहरूले पनि चीनलाई ध्यानमा राखेर उत्पादन गर्थे। तर, अहिले अवस्था फेरिएको छ । ह्युलियन काउन्टी, ताइवानका मुलिन ओका अनुसार चीनमा अंगूरको खपत धेरै छ।
ताइवानमा न्यान्सीको आगमनबाट क्रोधित, चीनले ताइवानबाट प्राप्त सबै आदेशहरू रद्द गर्यो र ताइवानबाट आयातमा प्रतिबन्ध लगायो। मुल्लिन बाहेक, ताइवानमा चीनलाई ध्यानमा राखेर खेती गर्ने धेरै किसानहरू छन्। अहिले सबैलाई घाटाको डर छ । ताइवानको हुआलियन रुइसुई टाउनशिपबाट वार्षिक करिब १ लाख ८० हजार केजी अंगूर चीन पठाइन्छ। चीनले प्रतिबन्ध लगाएपछि यी किसान संकटको बादलमा छन् । अवस्था कहिले ठिक हुन्छ भन्ने पनि थाहा छैन । यो सहि हुनेछ कि छैन, यो पनि यसको बारेमा छैन ।
चीनको यो निर्णयपछि यी किसानलाई आफ्नो उत्पादन अन्य देशमा पठाउन महँगो परेको र घाटाको सम्झौता भने भएको छैन । अन्य देशहरूले अब आफ्नो बालीको लागि फ्याँकिएको मूल्य तिरिरहेका छन्। यद्यपि, यस्तो सम्झौताको साथ, तिनीहरूले पहिले भन्दा कम गुमाउनेछन् किनभने तिनीहरूले निश्चित रूपमा आफ्नो बालीको लागि केही मूल्य पाउनेछन्। तर तिनीहरूले आफूलाई हानिबाट जोगाउन सक्षम हुनेछैनन्।
न्यान्सी ताइवान पुगेपछि चीनले ग्रेपफ्रुट मात्र नभई ताइवानबाट आउने सिट्रस फलफूल र साना समुद्री माछाको आयातमा पनि प्रतिबन्ध लगाएको छ । जसका कारण यस व्यवसायमा लागेका हजारौं मानिसमा संकटको बादल मडारिएको छ । सबैको हालत मुलिनको जस्तै छ । तर, चीनले ताइवानमाथि लगाएको प्रतिबन्ध राजनीतिक रूपमा प्रेरित भएको उनीहरूको भनाइ छ ।
चीनले ताइवानबाट आउने माछामा विभिन्न किसिमका प्रतिबन्धित रसायन पाइने गरेको आरोप लगाएको छ । यद्यपि, यस काममा संलग्न ताइवानीहरूले यी आरोपहरूलाई कडा रूपमा खण्डन गर्छन्। ताइवानमा उत्पादित उत्पादनको करिब ९० प्रतिशत चीनमा निर्यात हुने गरेको छ । यस्तो अवस्थामा यी किसानको अवस्था सहजै अनुमान लगाउन सकिन्छ । यो ध्यान दिन लायक छ कि तनावको बीचमा पनि चीनको ताइवान सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार भएको छ। चीनले ताइवानबाट करिब २८ प्रतिशत वस्तु आयात गर्छ।