अफगानिस्तानको टीपीएस समाप्त हुँदै
प्रकाशित मिति : बैशाख २९, २०८२ सोमबार
अमेरिकी गृहमन्त्री क्रिस्टी नोएमले अफगानिस्तानका लागि दिइएको टीपीएसको मान्यता समाप्त गर्ने घोषणा गरेकी छन्। संघीय रजिस्टरमा मे १३, २०२५ मा प्रकाशित हुने सूचनासँगै यो निर्णय ६० दिनपछि, अर्थात् जुलाई १२, २०२५ देखि लागू हुनेछ। अफगान नागरिकहरूलाई टीपीएस अन्तर्गत प्रदान गरिएको कानुनी सुरक्षा यस मितिपछि समाप्त हुनेछ।
टीपीएसको मान्यता सन् २०२२ मा अफगानिस्तानमा सशस्त्र द्वन्द्व र अस्थायी मानवीय संकटका कारण प्रदान गरिएको थियो। तर हाल गृहमन्त्रीले विभिन्न संघीय निकायहरूसँग परामर्श गरी अफगानिस्तानको अवस्थाको पुनरावलोकन गरेपछि उक्त देश अब टीपीएसको लागि आवश्यक कानुनी मापदण्डहरू पूरा नगरेको ठहर गरेकी छन्।
गृहमन्त्रीको निर्णयमा उल्लेख गरिएको छ कि अफगानिस्तानमा अहिले सशस्त्र द्वन्द्वको तीव्रता कम भएको छ। यद्यपि तालिबान र आईएसआईएस बीचको द्वन्द्व अझै कतिपय क्षेत्रमा जारी रहेको भए पनि समग्र सुरक्षास्थिति स्थिर देखिएको छ।
आत्मघाती आक्रमणहरू ७२ प्रतिशतले घटेका छन् भने नागरिकहरूमाथि हुने आक्रमण पनि अघिल्लो वर्षको तुलनामा घटेको देखिन्छ। तालिबान शासनका तीन वर्षपछि सशस्त्र द्वन्द्व र अशान्तिको स्तर पछिल्ला दशकमा सबैभन्दा न्यून देखिएको बताइएको छ।
अफगानिस्तानमा मानवीय सहायता आवश्यकताको स्तर पनि केही घट्दै गएको छ। अघिल्लो वर्ष २९ मिलियन मानिस सहायता आवश्यक भएकोमा अहिले त्यो संख्या घटेर २३.७ मिलियन पुगेको छ।
त्यस्तै, आर्थिक दृष्टिकोणले पनि सुधार देखिएको छ। २०२३ र २०२४ मा देशको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन २.७ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ, र ग्रामीण क्षेत्रमा विशेष रूपमा खाद्य वस्तुहरूको मूल्य घट्दै गएकाले जनजीवनमा सुधार आएको देखिएको छ।
यसैबीच, अफगानिस्तानले पर्यटन प्रवर्द्धनमा ध्यान दिँदै अन्तर्राष्ट्रिय छविको सुधार गर्ने प्रयास गरिरहेको छ। विदेशी पर्यटकहरूको संख्या उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ। २०२१ मा ६९१ पर्यटक पुगेका थिए भने २०२३ मा त्यो संख्या ७,००० पुगेको छ। यसले देशको सुरक्षा स्थितिमा आमूल सुधार भएको सन्देश दिन्छ।
अफगानिस्तानको वर्तमान परिस्थिति सन्दर्भमा, गृहमन्त्रीले टीपीएस जारी राख्नु अब अमेरिकी राष्ट्रिय हितको अनुरूप नहुने निष्कर्ष निकालिन्। अमेरिकी गृह सुरक्षा विभागका अनुसार, केही टीपीएस धारकहरू सार्वजनिक सुरक्षा, राष्ट्रिय सुरक्षासम्बन्धी अनुसन्धान वा आप्रवासन धोखाधडीमा संलग्न रहेको तथ्यांकसमेत छ। यस्ता जोखिमका कारण टीपीएसको मान्यता समाप्त गर्नु आवश्यक ठहर गरिएको छ।
टीपीएसको समाप्तिपछि लाभार्थीहरू आफूले पहिले पाएको आप्रवासन स्थिति वा टीपीएस अवधिभित्र प्राप्त गरेका अन्य वैध स्थितिहरूमा फर्कनुपर्नेछ, यदि ती अझै मान्य छन् भने। डीएचएसका अनुसार, टीपीएस अन्तर्गत करिब ११,७०० जना अफगान नागरिक रहेका छन्, जसमध्ये करिब ३,६०० जनाले ग्रीन कार्ड प्राप्त गरिसकेका छन्। बाँकी व्यक्तिहरूले वैकल्पिक दीर्घकालीन आप्रवासन उपायहरू खोज्नुपर्नेछ।
टीपीएसको नाम नै “अस्थायी” भएकाले यो मान्यतालाई स्थायी समाधानको रूपमा लिन नहुने र हरेक निश्चित अवधिपछि पुनरावलोकन हुने सरकारको नीति रहेको स्पष्ट पारिएको छ।