शुक्रबारको भूकम्पपछि ४३ वटा पराकम्प, न्युयोर्क सिटीका झण्डै १५० घरमा क्षति
प्रकाशित मिति : चैत्र २७, २०८० मंगलबार
न्युयोर्क सिटीमा शुक्रबार विहान १० बजेर २३ मिनेटमा ४ दशमलव ८ रेक्टर स्केलको भूकम्पबाट ठूलोक्षति नभएपनि न्युयोर्क सिटीका सबै भवनहरु जस्ताको तस्तै भने रहेनन् । न्युयोर्क सिटीका भवन विभागका अनुशार कैयन घरहरुमा दरार देखिएका छन् भने कति घरको अग्रभागमा क्षति भएको छ । भूकम्पका कारण धेरै निर्माण साइटहरू बन्द भएका थिए । न्युयोर्क सिटीभर झण्डै १५० वटा भवनमा क्षति पुगेको रिपोर्ट गरिएको छ । प्रत्येक स्थानमा भवन निरीक्षकहरूले भ्रमण गरेका थिए।
निरीक्षकहरूले सिटीभरका ३ सय निर्माण साइटहरूमा चेकजाँच थरेका थिए जसमध्ये ८ वटामा असुरक्षित अवस्थाहरू फेला पारेका थिए । क्षति भोगेका कम्तिमा तीनवटा भवनहरू या त खाली गर्न आदेश दिइएको छ या त फुटपाथ शेड वा थप निरीक्षणको वारेन्टी गरिएको छ । ईस्ट न्यूयोर्कको स्कूल जिम र स्कूल फर क्लासिक हाई स्कूललाई आंशिकरुपमा खाली गर्न आदेश जारी गरिएको थियो । किनभने निरीक्षकहरूले भवन भित्र दरारहरू फेला पारेका थिए ।
ब्रोंक्समा दुई भवनहरूलाई फुटपाथ शेडहरू स्थापना गर्न आदेश दिइएको छ किनभने त्यहाँ पनि निरीक्षकहरूले भवनको अग्रभागमा दरारहरू फेला पारेका थिए । ब्रुकलिनमा एक भवनलाई निरीक्षकहरूले जीर्ण अवस्थामा फेला पारेपछि रिपोर्ट पेश गर्न एक पेशेवर इन्जिनियरलाई लिन आदेश दिइएको थियो । भवनमा क्षति पुगेको भएमा ३११ मा सम्पर्क गरेर जानकारी दिन सुझाव दिइएको छ ।
न्युजर्सीमा केन्द्रबिन्दु बनाएर शुक्रबार विहान भूकम्प गएयता झण्डै ४३ वटा पराकम्पहरु गएको युएस जिओलोजिकल सर्भेले रेकर्ड गरेको छ । तीमध्ये सबैभन्दा ठूलो पराकम्प शुक्रबार बेलुका ५ बजेर ५९ मिनेटमा गएको थियो, जुन ३ दशमलव ८ रेक्टर स्केलको थियो । अरु सबै ३ रेक्टर स्केलभन्दा कमका रहेका छन् ।
शुक्रबार विहानको भूकम्प न्युजर्सीलाई सबैभन्दा धेरै हल्लाउने २४१ बर्षको सबैभन्दा ठूलो भूकम्प थियो भने न्युयोर्क सिटीलाई सबैभन्दा बढी हल्लाउने १४० बर्षको सबैभन्दा ठूलो भूकम्प थियो । यद्यपी न्युयोर्क राज्यका केही भाग भने सन् २०११ को भर्जिनिया केन्द्रबिन्दु भएको भूकम्पले पनि योभन्दा धेरै हल्लाएको थियो ।
वैज्ञानिकहरूले मुख्य भूकम्पपछि परकम्पहरूको ढाँचाहरूमा एक पराकम्प लगभग १ रेक्टर स्केलभन्दा कम, १० परकम्पहरू लगभग २ रेक्टर स्केलभन्दा कम र १०० परकम्पहरू लगभग ३ रेक्टर स्केलभन्दा कम हुने गरेको देखेका छन् । तर यसपटक कतिवटा पराकम्पहरु जानेछन् भन्नेबारे अहिले नै अनुमान गर्न गाह्रो छ । पराकम्पहरु केहीदिन र हप्तासम्मपनि जारी रहनसक्ने यूएस जियोलोजिकल सर्भेका अनुसन्धान संरचनात्मक इन्जिनियर किशोर एस जैसवालले बताएका छन् । यस्तो क्रम चलिरहँदा शुक्रबारको भन्दा ठूलो वा सोसरहको भूकम्प जानेपनि सानो सम्भावना रहेको उनले बताएका छन् ।
शुक्रबार विहान १० बजेर २३ मिनेटमा गएको ४ दशमलव ८ रेक्टर स्केलको भूकम्प न्युजर्सीको ह्वाइटहाउस स्टेशनबाट ७ किलोमिटर उत्तरपूर्वमा केन्द्रबिन्दु भएर गएको थियो । न्युयोर्क सिटीमा यस्तो भूकम्प दुर्लभ भएकाले स्थानीयबासिहरु त्रसित भएका थिए । भूकम्पको धक्का न्युयोर्कदेखि मेरिल्याण्डसम्म अनुभव गरिएको थियो । न्यु जर्सीदेखि लङ आइल्याण्डसम्मका भवनहरू हल्लिएका थिए ।
भूकम्पको धक्का महसुस भएपछि न्युयोर्क सिटीले एक आपतकालिन अलर्ट जारी गर्दै न्युयोर्कका बासिन्दाहरुलाई घरभित्र बस्न सुझाव दिएको थियो भने कोही घाइते भएमा ९११ मा फोन गर्न सुझाव दिएको थियो । न्युयोर्क सिटीले भूकम्प गएको झण्डै ४० मिनेटपछि ११ बजेर २ मिनेटमा सिटीका बासिन्दाहरुको फोनमा अलर्ट पठाएको थियो । आपतकालिन अवस्थामा जवाफ दिनमा ढिलो गर्दै आएको आलोचना खेप्दै आएको न्युयोर्क सिटीले अलर्ट पठाउन गरेको ढिलाइको पनि आलोचना भएको छ ।
मुख्य भूकम्पको झण्डै १ घण्टापछि न्युजर्सीको बेडमिनिष्टर नजिक केन्द्रबिन्दु बनाएर पराकम्प गएको थियो । ११ बजेर २० मिनेटमा गएको यो पराकम्प जम्मा २ रेक्टर स्केलको भएकाले धेरैले अनुभव गरेनन् । तर न्युयोर्क सिटीले पराकम्प जानसक्ने अलर्ट पनि पराकम्प गएको झण्डै २५ मिनेटपछि पठाएको थियो । युएस जियोलोजिकल सर्भेले पनि कम्तीमा एउटा पराकम्प आउनसक्ने अनुमान गरेको थियो ।
न्युयोर्क सिटी क्षेत्रमा शुक्रबार गएको भूकम्प झण्डै १४० बर्षको इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो हो । सन् १८८४ को अगस्त १० मा न्युयोर्क सिटी क्षेत्रलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर ५ दशमलव २ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएदेखि न्युयोर्क सिटी क्षेत्रमा त्यती ठूलो भूकम्प गएको थिएन । त्योभन्दा अगाडि सन् १७८३ मा न्युजर्सी केन्द्रबिन्दु भएर ४ दशमलव ९ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको थियो भने सन् १७३७ मा न्युयोर्क सिटी क्षेत्रलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर ५ दशमलव २ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको थियो ।
न्युयोर्क सिटीमा पछिल्लो सबैभन्दा ठूलो भूकम्प सन् २००१ को अक्टोबर २७ मा न्युयोर्क सिटीको म्यानहटन केन्द्रबिन्दु बनाएर गएको थियो, जुन २ दशमलव ६ रेक्टर स्केलको थियो । सन् २००१ को जनवरी १७ मा न्युयोर्क सिटीको म्यानहटन केन्द्रबिन्दु बनाएर गएको भूकम्प २ दशमलव ४ रेक्टर स्केलको थियो ।