आज उत्तरी गोलार्द्धमा बर्षकै छोटो दिन, जाडो यामको औपचारिक पहिलो दिन
प्रकाशित मिति : पुस ६, २०७८ मंगलबार
आज अमेरिका लगायत उत्तरी गोलार्द्धमा बर्षकै छोटो दिन हो । जाडो यामको औपचारिक पहिलो दिन भएकाले यसलाई विन्टर सक्रान्तिसमेत भन्ने गरिन्छ । विगत ६ महिनादेखि उत्तरी गोलार्द्धमा दिनहरु छोंटा र रातहरु लामा हुँदै गएका थिए ।
आज सूर्य ठ्याक्कै मकररेखामाथि किरण पर्नेगरी सबैभन्दा बढी दक्षिणी क्षेत्रबाट उदाउने भएकाले उत्तरी गोलार्द्धमा सबैभन्दा छोंटो दिन र दक्षिणी गोलार्द्धमा सबैभन्दा लामो दिन हुने गर्छ । अष्ट्रेलिया, चिली, दक्षिण अफ्रिका लगायतका दक्षिणी गोलार्द्धमा गर्मी मौषमको सुरुवात हुनेगर्छ ।
यो संक्रान्ति सामान्यतया डिसेम्बर २१ मा पर्नेगर्छ । तर सधै डिसेम्बर २१ मा नै पर्ने ग्यारेन्टी भने हुँदैन । यसको गणना सौर्यबर्षका आधारमा हुने भएकाले हाम्रो क्यालेण्डरसँग ठ्याक्कै नमिलेर केही दिन यताउता समेत हुनेगर्छ ।
विन्टर सक्रान्तिको ठ्याक्कै सुरुवात यसपटक डिसेम्बर २१ मंगलबार युनिभर्सल समय ३ बजेर ५९ मिनेटमा हुन्छ । न्युयोर्क समय अनुशार भने विहान १० बजेर ५९ मिनेट जाँदा हुन्छ । गतबर्ष विन्टर सक्रान्ति सुरु भएको झण्डै ६ घण्टापछि यो बर्ष विन्टर सक्रान्ति सुरु हुन्छ ।
हाम्रो ग्रह घुमाउरो अक्षमा रहेकाले हामीले पृथ्वीमा ऋतुहरुको अनुभव गर्छौ । जब पृथ्वी सूर्यतिर झुक्छ तब पृथ्वीमा गर्मीयामको अनुभव हुन्छ भने जब पृथ्वी सूर्यबाट अर्कोदिशामा झुक्छ, गर्मीयामको अनुभव हुन्छ । पृथ्वीको उत्तरी गोलार्द्धमा एउटा मौषम हुँदा दक्षिणी गोलार्द्धमा अर्काे मौषम पनि यही झुकाइका कारणले हुनेगर्छ ।
वैज्ञानिकहरुपनि यो झुकाइको कारणबारे निश्चित छैनन् । तर करोडौंबर्ष अगाडि सौर्यमण्डलले आकार लिदै गर्दा हिंश्रक टकरावका कारण अक्षमा यो झुकावको अवस्था आएको थियो । सूर्यको किरण सिधै भूमध्यरेखामा पर्दा वसन्त र शरद ऋतु हुनेगर्छ । यी ऋतुमा दिन र रात बराबर हुनेगर्छन् ।
सूर्यको किरण सुदुरउत्तरको कर्करेखामाथि हुन्छ, तब समरको सुरुवात हुन्छ । त्यसैबेलादेखि उत्तरी गोलाद्र्धमा गर्मी मौषमको सुरुवात हुन्छ भने सबैभन्दा लामो दिन पछि पर्छ ।