तीन बर्ष लामो निंद्राबाट ब्यूझिएको काँग्रेस र ‘देश बचाउन राजा बोलाउने’लाई जवाफ
प्रकाशित मिति : मंसिर ३०, २०७७ मंगलबार
– किशोर नेपाल
डिसेम्बर १४ तारीख सोमवार नेपालको प्रमुख प्रतिपक्षी पार्टी नेपाली कांग्रेसले निंद्रा र तन्द्राको चक्रबाट आपूmलाई बाहिर निकाल्यो । कांग्रेसको शीर्ष नेतृत्वलाई लागेको थियो – ‘प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद शर्मा ओली नेतृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) पनि कम्युनिष्टको मजेत्रो ओढेको अर्को एउटा संसदीय उपक्रम हो ।’
तर, त्यस्तो होइन रहेछ । तीन बर्ष लामो निंद्रा र तन्द्राबाट झसंग भएर ब्यूझिदा प्रमुख प्रतिपक्षी दलले धेरै कुरा गुमाइ सकेको थियो । तनहूँमा एउटा सानो पुलको उद्घाटन गर्न पुगेका बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलका बिरुध्द सरकारी पार्टीका कार्यकर्ताले हुलहुज्जत र मारपीट गरेपछि ‘शान्ति सुरक्षा कायमराख्न’ आएको प्रहरीले उल्टै पौडेलमाथि आक्रमण नगरेको भए कांग्रेस निंद्राबाट ब्यूँझिनेमा शंका नै थियो ।
कांग्रेसको प्रदर्शनले प्रम ओली नेतृत्वको सरकारलाई कति झस्कायो वा कति तर्सायो ? यो मुख्य प्रश्न होइन । बर्तमान सरकार त यति ढीट छ कि यो न कसैले झस्काएर झस्किन्छ, न तर्साएर तर्सिन्छ । स्वयं नेकपाका कार्यकारी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, बरिष्ठ नेता माधव नेपाल, बौध्दिक नेता झलनाथ खनाल, किसान नेता वामदेब गौतम र प्रवक्ता नारायणकाजी सहितका बरिष्ठ नेताहरु हप्mतौदेखि प्रम तथा अध्यक्ष ओलीमाथि लगाम कस्न खोज्दैछन तर अहिलेसम्म प्रम ओलीको गर्धन फेलापार्न सकेका छैनन ।
प्रम ओली कुशासनका अनेकन उदाहरणबाट घेरिएकाछन । तै पनि, उनलाई त्यसको कुनै असर परेको छैन । उनले नेकपाका सम्पूर्ण ‘बिधि र प्रक्रियाहरुको’ खिल्ली उडाइ दिएका छन ।
कांग्रेसको प्रदर्शन, बर्तमान नेपाली राजनीतिको सन्दर्भमा, सा¥है ढिलो र सा¥है थोरै थियो । कांग्रेसले यो बिरोधको यो ज्वालामुखी त्यतिबेला, छ महिना अघि नै, ओकल्नसक्नु पर्दथ्यो, जतिबेला प्रम ओलीले सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटालाई समेत जानकारी नदिइ, संसदको बजेट अधिवेशनको खुसुक्क अन्त्य गरेका थिए ।
त्यतिबेला संसदका बिधि र प्रक्रिया मिचिएकोमा कसैले कुरा उठाएन । संसदीय पध्दतिमा मोह र स्नेहराख्ने भनिएको प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले समेत कुरा नउठाएपछि संसदीय पध्दतिको उपयोगगर्ने नियतले दौरा सुरुवालमा सजिएका नेकपासंग के अपेक्षा राख्ने ? प्रधानमन्त्रीको मौखिक सिफारिशको आधारमा राष्ट्रपतिले संसद अधिवेशन अन्त्य गरिएको भ्mयाली पिटी दिइन । अधिवेशन अन्त्य गरिएको सिफारिशपत्र भोलिपल्ट प्रधानमन्त्रीको कार्यालयबाट राष्ट्रपतिको कार्यालयमा पुग्यो । सम्पूर्ण काम एकै झड्कामा तमाम भयो ।
प्रमुख प्रतिपक्षी कांग्रेसको प्रदर्शन सरकारका लागि असहज भएको देखिदैन । प्रम ओली आफनै शैलीमा कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासंग आफनो गहन मित्रता यथावत बनाउने सोचमा होलान । सभापति देउवाले पनि बिरोध प्रदर्शनको क्रममा हेटौंडामा आयोजित सभामा प्रम ओलीले गरेका शासन ब्यबस्थाको दुरुपयोगको चर्चा गरेनन । उनको ‘फोकस’ रैथाने नारा ‘राजा आउ देश बचाउ’ मा केन्द्रित रह्यो । उनी गर्जिए, ‘यो राजा आउ देश बचाउ भन्दै नारा सडकमा गुन्जिनुको कारण खोज्नुपर्छ, यसको मुख्य कारण अहिलेको सरकार नै हो ।’
सभापति देउवाको यो भाषण मूर्त थिएन, अमूर्त थियो । जसरी अमूर्त कवितामा क्रमहीन हिसावले चारैतिर छरिएका शब्दहरु मिलाएर भावको खोजी गर्नुपर्छ त्यसरी नै उनको भाषण बुझनुपर्ने बाध्यता थियो स्रोतालाई । सभापति देउवाले राजा आउ देश बचाउ नारा अहिलेको सरकारको कारण लागेको हो भनि सकेपछि प्रम ओलीको शासन असक्षम र भ्रष्ट भएको कारण लागेको हो भन्न किन सकेनन ?
संघीय राजधानी काठमाडौमा आयोजित बिरोध सभाका प्रमुख अतिथि तथा कांग्रेसका बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलको गुनासो थियो, राजाको पालामा रुख रोप्दा टाउको फुट्यो, अहिले कम्युनिष्टको पालामा पुल बनाउँदा हाम्रो करङ्ग भाँचिएकोछ । सरकारमा भ्रष्टाचारमा आरोपितहरु नै पद र प्रतिष्ठासहित बसी रहेका छन । उनीहरुलाई मुद्दा लाग्दैन, अख्तियार लाग्दैन । सरकारले राज्यको ढुकुटीको चरम दुरुपयोग गरी रहेकोछ ।
प्रदेश नम्बर एकको राजधानी बिराटनगरमा आयोजित बिरोधसभामा पार्टीका महामन्त्री शशांक कोइरालाले देशमा भ्रष्टाचार बढेको र बिकास–निर्माण ठप्प भएको तथा सरकारले जनतालाई धोका दिएको बताउनु भयो । उहाँको आशा थियो : आगामी निर्वाचनमा कांग्रेसले बहुमतका साथ सरकार बनाउँछ ।
स्वाभाविक रुपले सांसद गगन थापा स्पष्ट थिए – ‘भ्रष्टाचारी खोज्न कहीं जानु पर्दैन, बालुवाटार गएपुग्छ । भ्रष्टाचार खोज्न कहीं जानुपर्दैन सिंह दरबार गएपुग्छ । प्रधानमन्त्रीकै संरक्षण र प्रोत्साहनमा ठूलठूला भ्रष्टाचार काण्ड भइ रहेकाछन ।’ बिरोध सभाको नेतृत्वको लागि धनगढी, कैलाली खटाइएका गगनको बिचारोत्तेजक भाषण जनताको आकर्षणको केन्द्र थियो ।
कांग्रेसले बिरोध प्रदर्शनमा ‘राजा आउ देश बचाउ’ नारामा बढी फोकस गरेकोमा कतिको टाउको दुखेको थियो । कांग्रेसको यो बिरोध सभा ‘सा¥है ढिलो र सा¥है थोरै’ भएपनि यसले ‘देश बचाउन राजा बोलाउने’ जमातलाई राम्रो जवाफ दियो । कांग्रेसको बिरोधले राजा बोलाउनेहरुको राजनीतिक धन्दा र हालैमा भएका राजावादी प्रदर्शनको धन्दालाई मन्दा बनाइ दियो । साथमा, ती बुध्दिजीवीहरुको नाकमा पनि कागको बिष्टा पोती दियो जो प्रतिगमनको पक्षमा यू–ट्यूबमा उफ्री उफ्री चिच्याइ रहेका थिए ।
जनता खुशी छन कि कांग्रेस तंग्रिएकोछ । संसदको गणीतीय समीकरणमा कांग्रेसले केहीगर्न नसकेपनि लोकतन्त्रप्रतिको आशा जगाएकोछ । नेकपा आफैं अप्ठेरोमा फँसेको बेला सरकारका तर्फबाट कुनैपनि किसिमको राजनीतिक घपलाबाजी हुन सक्दछ । माइक पायो कि बोली हाल्ने, कलम पायो कि लेखि हाल्ने कथित बौध्दिक प्रबृत्ति हावीहुँदै गएको अहिलेको सामाजिक परिस्थितिमा सावधानी एकमात्र उपाय भएकोछ ।