अमेरिकाको इतिहासमै सबैभन्दा ठूलो कूटनीतिक सफाया, ट्रम्पको आदेशमा १३५० कर्मचारी बर्खास्त
प्रकाशित मिति : असार २७, २०८२ शुक्रबार
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको प्रशासनले कूटनीतिक सेवा प्रणालीलाई पूर्णरूपमा पुनःसंरचना गर्ने योजनाअन्तर्गत शुक्रबार १,३५० भन्दा बढी अमेरिकी कर्मचारीहरूलाई बर्खास्त गरेको छ। यो निर्णयसँगै अमेरिकी विदेश मन्त्रालयको इतिहासमै अहिलेसम्मकै ठूलो पुनर्संरचना प्रक्रिया सुरु भएको छ।
अमेरिकी विदेश मन्त्रालयको आन्तरिक सूचनाअनुसार बर्खास्त गरिएकामध्ये १,१०७ जना सिभिल सेवा कर्मचारी र २४६ जना विदेशी सेवा अधिकारी रहेका छन्। यी सबै कर्मचारी अमेरिका भित्र कार्यरत थिए। स्वेच्छिक राजीनामा दिनेहरूसमेत गनेर कुल संख्यामा करिब ३,००० कर्मचारी बाहिरिने बताइएको छ।
यो निर्णय यति बेला गरिएको हो, जब अमेरिका अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा गम्भीर संकटहरूको सामना गरिरहेको छ । विदेश मन्त्रालयले भनेको छ, “गृह कार्यहरूलाई सशक्त बनाउँदै कूटनीतिक प्राथमिकतामा केन्द्रित गर्ने उद्देश्यले यो पुनःसंरचना गरिएको हो।”
सूचनामा थप भनिएको छ, “कटौतीहरू गैर-मूलभूत कार्य, दोहोरिएको जिम्मेवारी तथा जहाँ कार्य दक्षता अभाव देखिएको छ, त्यहाँ केन्द्रित छन्।”
राष्ट्रपति ट्रम्पले यसअघि विदेशमन्त्री मार्को रुबियोलाई कूटनीतिक सेवामा व्यापक परिवर्तन गर्न निर्देशन दिएका थिए ताकि “अमेरिका फर्स्ट” नीतिलाई पूर्णरूपमा कार्यान्वयन गरियोस्। उनले भनेका छन्, “‘डीप स्टेट’ भनिने प्रशासनिक ढाँचामा रहेका असहयोगी र अनावश्यक कर्मचारीलाई हटाउने यो पहिलो कदम हो।”
रुबियोले अप्रिलमा पुनःसंरचनाको घोषणा गर्दै भनेका थिए, “विदेश मन्त्रालय हाल अत्यधिक प्रशासकीय र सुस्त बनिसकेको छ, जुन अबको ठूलो शक्ति प्रतिस्पर्धाको युगमा प्रभावकारी हुन सक्दैन।”
उनले मन्त्रालयलाई क्षेत्रीय ब्यूरो र दूतावासहरूलाई बढी अधिकार दिने संरचना बनाउने र अमेरिकी हितसँग नजोडिएका कार्यक्रम तथा कार्यालयहरूलाई हटाउने योजना प्रस्तुत गरेका थिए।
यस पुनःसंरचनाले नागरिक सुरक्षा, लोकतन्त्र, मानवअधिकारसम्बन्धी उच्च अधिकारीको पद हटाउने र युद्ध अपराध तथा अन्तर्राष्ट्रिय संघर्ष निगरानी गर्ने कार्यालयहरू समेत बन्द गरिनेछ।
यसले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा गलत सन्देश दिने भन्दै धेरै पूर्व कूटनीतिज्ञ र विश्लेषकहरूले आलोचना गरेका छन्। अमेरिकी विदेशी सेवा संघले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “यो निर्णयले हाम्रो मित्रराष्ट्रहरूलाई असहज बनाउनेछ र प्रतिस्पर्धीहरूलाई सशक्त बनाउनेछ।”
भर्जिनियाका डेमोक्र्याट सिनेटर टिम केनले यस कदमको कडा आलोचना गरेका छन्। उनले भने, “यो गलत समयमा लिइएको एकदमै गलत निर्णय हो। चीनले आफ्नो कूटनीतिक उपस्थितिलाई विस्तार गरिरहेको बेला र रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण जारी राखिरहँदा अमेरिका आफ्ना सबैभन्दा दक्ष कूटनीतिक पेशेवरहरूलाई पन्छाइरहेको छ।”
राज्य विभागको वाशिङ्टन, डीसी मुख्यालयमा बर्खास्त कर्मचारीहरूले आफ्नो परिचयपत्र, ल्यापटप, फोन र अन्य सम्पत्ति बुझाउने विशेष ‘आउटप्रोसेसिङ केन्द्र’ स्थापना गरिएको छ। केन्द्रमा ‘ट्रान्जिसन डे आउट प्रोसेसिङ’ लेखिएको पोस्टर टाँसिएको छ भने कार्यकक्षहरूमा गत्ताका बाकसहरू, पानीका बोतल र टिस्यु बाकसहरू राखिएको दृश्य देखिएको छ।
बर्खास्त हुने कर्मचारीहरूलाई पठाइएको “सेपरेशन चेकलिस्ट” अनुसार उनीहरूको भवन र इमेल पहुँच शुक्रबार साँझ ५ बजे बन्द गरिएको छ।
यो पुनःसंरचना योजना जुलाई १ सम्ममा समाप्त गर्ने तयारी गरिए पनि अदालतको आदेशका कारण प्रक्रिया रोकिएको थियो। तर मंगलबार अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले ट्रम्प प्रशासनलाई बर्खास्ती प्रक्रिया अघि बढाउन बाटो खुला गरिदिएको छ। त्यसयता, ह्वाइट हाउस कानूनी सल्लाहकार कार्यालय र कर्मचारी प्रशासन कार्यालयले अन्य संघीय एजेन्सीहरूसँग मिलेर योजना लागू गर्ने काम अघि बढाएका छन्।