अमेरिका डब्ल्यूएचओबाट बाहिरिएपछि विश्व स्वास्थ्य कोषमा इतिहासकै ‘ठुलो संकट’
प्रकाशित मिति : बैशाख १८, २०८२ बिहीबार
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ) का निर्देशक टेड्रोस अधानोम घेब्रेयेससले विश्वव्यापी स्वास्थ्य कोषले इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो संकटको सामना गरिरहेको बताएका छन्। दाता देशहरूले आफ्नो योगदान घटाउँदा स्वास्थ्य क्षेत्रको वित्तपोषणमा ठूलो अवरोध आएको उनले जेनेभास्थित डब्ल्यूएचओ मुख्यालयमा पत्रकारहरूलाई जानकारी दिए।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको प्रशासनले जनवरीमा सत्ता सम्हालेपछि डब्ल्यूएचओबाट बाहिरिने निर्णय गरेको थियो। कोभिड-१९ महामारी र अन्य अन्तर्राष्ट्रिय स्वास्थ्य संकटहरूको गलत व्यवस्थापन गरेको भन्दै अमेरिकाले यो कदम चालेको हो। डब्ल्यूएचओको कुल कोषको करिब १८% योगदान गर्ने अमेरिका उक्त संगठनको सबैभन्दा ठूलो आर्थिक समर्थक हो।
अमेरिकाको बाहिरिने निर्णय र सदस्य राष्ट्रहरूले विकास खर्चमा कटौती गर्दा डब्ल्यूएचओको कोष संकट थप गम्भीर बनेको छ। यस वर्ष करिब ६०० मिलियन डलरको आय अन्तरको सामना गर्नुपरेको डब्ल्यूएचओले सन् २०२६-२७ को लागि आफ्नो बजेट ५.३ बिलियन डलरबाट २१% घटाएर ४.२ बिलियन डलर बनाउने र कर्मचारी संख्या कटौती गर्ने प्रस्ताव गरेको छ।
“यो कटौती निकै पीडादायी छ,” निर्देशक टेड्रोसले भने, “यसले विश्वभरका मानिसहरूको स्वास्थ्यमा गम्भीर प्रभाव पार्नेछ।” उनले यो संकटले विशेषगरी कमजोर स्वास्थ्य प्रणाली भएका देशहरूमा ठूलो असर गर्ने चेतावनी दिए।
डब्ल्यूएचओले अब सीमित स्रोतसाधनमा बढी प्रभावकारी ढंगले काम गर्नुपर्ने चुनौती सामना गर्नुपर्नेछ। विश्व स्वास्थ्य सेवालाई निरन्तरता दिन र महामारी रोकथामका लागि यो कटौतीले दीर्घकालीन चुनौतीहरू निम्त्याउने विज्ञहरूले बताएका छन्।