अमेरिकासँगको वार्ताअघि इरानका सर्वोच्च नेता खामेनीले रुसी राष्ट्रपति पुटिनलाई पठाए पत्र
प्रकाशित मिति : बैशाख ४, २०८२ बिहीबार
इरानका सर्वोच्च नेता अली खामेनीले बिहीबार आफ्ना विदेश मन्त्री अब्बास अराक्चीलाई रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग छलफल गर्न पत्रसहित मस्को पठाएका छन्। यो पत्रमा अमेरिकासँग चलिरहेको आणविक वार्ताबारे क्रेमलिनलाई जानकारी दिने उद्देश्य रहेको बताइएको छ। अमेरिकाले इरानमाथि बम प्रहार गर्ने धम्की दिँदै आएको छ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यदि तेहरानले वासिङ्टनसँग विवादित आणविक कार्यक्रमबारे सम्झौता नगरेमा इरानलाई बारम्बार बम प्रहार गर्ने र इरानी तेल किन्ने तेस्रो मुलुकहरूमाथि कर विस्तार गर्ने चेतावनी दिएका छन् । अमेरिकाले मध्यपूर्व क्षेत्रमा थप युद्धविमानहरू तैनाथ गरेको छ।
गत साता ओमानमा भएको ट्रम्प प्रशासन र इरानबीचको वार्तालाई दुवै पक्षले सकारात्मक र रचनात्मक भनेका थिए। रोममा यो साता दोस्रो चरणको वार्ता हुनुअघि, इरानी विदेश मन्त्री अराक्चीले बुधबार भने, ‘इरानको युरेनियम संवर्धन गर्ने अधिकारमा कुनै सम्झौता हुँदैन।’
रूस इरानको लामो समयदेखिको सहयोगी, संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदको भिटो शक्ति भएको सदस्य र २०१८ मा ट्रम्पले त्याग गरेको आणविक सम्झौताको हस्ताक्षरकर्ताको रूपमा इरानको पश्चिमसँगको आणविक वार्तामा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।
‘आणविक मुद्दामा हामीले सधैं चीन र रूससँग नजिकको परामर्श गरेका छौं। अब रूसी अधिकारीहरूसँग छलफल गर्न यो राम्रो अवसर हो’, अराक्चीले इरानी सरकारी टेलिभिजनलाई भने। उनले पुटिनलाई क्षेत्रीय र द्विपक्षीय मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्ने पत्र पठाइरहेको बताए। पछि, पुटिनले क्रेमलिनमा अराक्चीलाई भेटे।
पश्चिमी देशहरूले इरानले युरेनियमलाई उच्च शुद्धतामा परिष्कृत गरिरहेको र यो नागरिक आणविक ऊर्जा कार्यक्रमभन्दा बाहिर आणविक बमका लागि उपयुक्त स्तरको नजिक रहेको आरोप लगाएका छन्। इरानले आणविक हतियार खोजेको अस्वीकार गर्छ र नागरिक आणविक कार्यक्रमको अधिकार रहेको दाबी गर्छ।
मस्कोले युक्रेन युद्धका लागि इरानबाट हतियार किनेको छ र यस वर्षको शुरूमा तेहरानसँग २० वर्षे रणनीतिक साझेदारी सम्झौता गरेको छ। यद्यपि, यो सम्झौतामा पारस्परिक रक्षा खण्ड समावेश छैन। सिरियामा यी दुई देश वर्षौंसम्म युद्धमैदानका सहयोगी थिए, जबसम्म उनीहरूका सहयोगी बशर अल-असद गत डिसेम्बरमा सत्ताच्युत भए।
पुटिनले खामेनीसँग राम्रो सम्बन्ध कायम राखेका छन्, किनकि रूस र इरान दुवैलाई पश्चिमले शत्रुको रूपमा हेर्छ। तर, मस्को मध्यपूर्वमा आणविक हतियारको दौड शुरू गर्न नचाहने पक्षमा छ।