फेसबुकको ‘कुलत’ले बर्बादीः प्रेम, यौन, ठगीदेखि हत्यासम्म
प्रकाशित मिति : माघ २१, २०७३ शुक्रबार
१२ वैशाख ०७२ को भूकम्पमा ललितपुर धापाखेलकी अनिता कार्कीको घर तहसनहस भयो । एक वर्षपछि उनले अचानक बुवालाई गुमाइन् । त्यसपछि उनको जीवनमा अर्काे ठूलो पीडा फेसबुकले थपिदियो । फेसबुकमार्फत चिनेका एक बेलायती युवकले प्रेमको नाटक गरेर उनीसँग भएको सबै सम्पत्ति लुटिदियो । जुन पीडाले उनी मानसिक रोगको औषधि खानुपर्ने अवस्थामा पुगिन् । गत १३ भदौमा कार्कीको फेसबुकमा एउटा नोटिफिकेसन आयो, जुन नोटिफिकेसन बेलायती युवक कारोल एलेक्सान्डुको साथी बन्ने प्रस्ताव (फ्रेन्ड रिक्वेस्ट) को थियो । कारोल बेलायतका धनी व्यवसायी भन्ने उनको फेसबुक प्रोफाइलमा उल्लेख थियो । प्रोफाइल हेरेपछि कारोलको फेसबुकमा साथी बन्ने प्रस्तावलाई उनले स्विकारिन् । १–२ दिनमै कारोल च्याटमा आए । च्याटबाट उनले आफू धनाढ्य व्यवसायी भएको, श्रीमतीको मृत्युपछि एक्लो रहेको भन्दै अनितालाई आफ्नो प्रभावमा पारे । बिहे गरेर युके नै लैजानेसम्मको सपना पनि देखाउन थाले ।
भूकम्पमा घर भत्किएकी कार्कीलाई कारोलले भूकम्पपीडितलाई सहयोग गर्न चाहेको भन्दै समाजसेवाको नाटक पनि गरे । बिस्तारै उनीहरूबीच फोनमै कुरा हुन थाल्यो । बेलायतको नम्बरबाट आफ्नो मोबाइलमा फोन आएपछि अनिता कारोल ठूलै व्यक्ति हुन् भन्ने कुरामा विश्वस्त भइन् । च्याटमा कुराकानी बाक्लिँदै गयो । उनी भर्चुअल प्रेम सम्बन्धमा गाँसिइन् । सम्बन्ध गाढा हुँदै गयो । कारोलले विभिन्न गिफ्ट पठाउने प्रस्ताव गरे । अनिताले स्विकारिन् । फेसबुक च्याटमै उसले आफूले सपिङ गरेका गिफ्टको फोटो पठायो । आकर्षक गहनादेखि लाखौँ मूल्य पर्ने विभिन्न सामान थिए ती । जीवनमा राम्रो मान्छे भेटेकोमा अनिता दंग परिन् ।
जब बेलायतबाट गिफ्ट पार्सल भयो
कारोलले बेलायतबाट गिफ्ट पार्सल गरे । त्यसरी गिफ्ट पठाएकोे केही दिनपछि उनलाई भारतीय नम्बरबाट फोन आयो । ‘तपाईंको सामान भन्सारमा आइपुगेको छ, सामान क्लियरेन्स गर्न ६ लाख रुपैयाँ पठाउनुपर्छ,’ हिन्दीमा एक व्यक्तिले भने । लाखौँको सामान आउने बताएपछि उनी पैसा दिन तयार भइन् । बुवाको उपदानबापतको पैसा बैंकमा थियो, त्यही पैसा निकालेर एभरेष्ट बैंकको एक खातामा जम्मा गरिदिइन् ।
पैसा पुगेन भन्दै भारतबाट फेरि फोन आयो । उनले तीनपटक गरेर १३ लाख भन्दा धेरै पैसा पठाइन् । तर, सामान आएन । फेसबुकका साथी कारोल पनि बोल्न छाडे । सहयोगको आश्वासन दिएर नजिकिने ती बेलायती युवा समाजसेवी नभई एक नामुद ठग थिए । सम्पत्ति र प्रेमको नाटक गरेर उनले अनितालाई फसाएका थिए । भएको पैसा सबै सकिएपछि अनिता नक्कली फेसबुक प्रेमीबाट बर्बाद भइन् । ती व्यक्तिले अनिताजस्तै १५ जनाभन्दा बढी युवतीको बिचल्ली पारेको प्रहरीले जनाएको छ । उनको पैसा ठग्ने गिरोहका अनिलनाथ योगी र अनिता महर्जनलाई प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरोले पक्राउ गरेको छ । तर, ठगीका प्रमुख नाइकेहरूको अत्तोपत्तो छैन । दुईजनालाई पक्राउ गरी अन्यको खोजी भइरहेको सिआइबीका निर्देशक डिआइजी नवराज सिलवाल बताउँछन् ।
धनाढ्य महिलाहरू टार्गेटमा
उक्त समूहबाट ठगिनेमा सबै महिला छन् । कतिपयलाई बिहे गरेर बेलायत लैजाने आश्वासन दिएरसमेत ठगी गरेको सिआइबीका प्रहरी निरीक्षक सुरेश थापाले बताए । गिफ्ट पठाउने भन्दै विश्वासमा पारेर भारतबाट फोन गर्न लगाई पैसा मागेर योजनाबद्ध रूपमा ठगी गर्ने गरिएको उनले बताए । ठगिने सबै महिला पढेलेखेका र सम्पन्न्न परिवारका छन् । श्रीमान्ले थाहा पाए घरबार नै बिग्रने डरले केहीले उजुरी दिएका छैनन् । ‘गिफ्ट पठाएको भनेर एउटै समूहले ५–७ करोड रुपैयाँ ठगेको देखिन्छ,’ इन्स्पेक्टर थापाले भने । कारोलले केही महिलासँग आफूलाई लुइस मार्क भनेर पनि ठगी गरेका छन् ।
अनिताजस्तै सोही गिरोहबाट करिब १५ जनाभन्दा धेरै व्यक्ति ठगिइसकेको सिआइबीका डिआइजी नवराज सिलवालले बताए । हालसम्म पाँचजनाले प्रहरीमा उजुरी दिइसकेका छन् । अरूले इज्जत जाने डरले उजुरी दिएका छैनन् । फेसबुकबाट चिनजान गरी विश्वासमा पारेर ठग्न सहज भएकाले फेसबुक ठगहरूको हतियार बन्दै गएको छ ।
पेन्टर र ब्युटिसियन फन्दामा
लुइसले अनिलनाथ बोकी श्रेष्ठको नाममा पैसा हाल्न लगाएका थिए भने लुइस मार्कले अनिता महर्जनको बैंक खातामा । दुवैजनाको एभरेष्ट बैंकमा खाता थियो । पक्राउ परेका अनिलनाथले आफूले पेन्टिङ बेचेवबापत आएको पैसा भएको बताएका छन् । उनले ठमेलमा पेन्टिङको पसल चलाउँदै आएका छन् । बेलायतमा आफ्नो ग्राहक रहेको र त्यही पैसा आएको उनको भनाइ छ । त्यस्तै अनिता ब्युटिसियन हुन् । ब्युटिपार्लरमा आउने एक ग्राहकले विदेशबाट आफ्नो पैसा आउँदै छ भनेर हाल्न लगाएको उनले बताएकी छिन् । उनीहरू केही दिनअघि धरौटीमा छुटेका छन् । यससँगै पीडितहरूको ठगिएको पैसा पाउने सम्भावना कम छ । किनकि मुख्य नाइकेको अझै अत्तोपत्तो छैन ।
त्यस्तै, सिआइबीले ठगीमा सहयोग गरेको आरोपमा झापामा बोधराज पोखरेललाई पनि पक्राउ गरिसकेको छ । ठगीमा संलग्न अन्तर्राष्ट्रिय गिरोहले उनको बैंक अकाउन्ट पनि दुरुपयोग गरेको थियो । एक बंगलादेशी नागरिकले व्यापारको पैसा लिन भनेर उनको खाता प्रयोग गरेको उनले बताए ।
अधिकृत पनि ठगिइन्
निजामती सेवामा अधिकृत तहकी एक महिलासमेत फेसबुक प्रेमीबाट ठगिएकी छिन् । बिहे गरेर बेलायत जाने प्रलोभनमा उनी फेसबुकबाटै भर्चुलअ प्रेमीसँग भिडियो च्याट गर्थिन् । सोही च्याटको भिडियो रेकर्ड गरेर बेलायतमा रहेका युवाले पैसा माग्दै ब्ल्याकमेलिङ गर्न थालेपछि उनी छाँगाबाट खसेजस्तै भइन् । फेसबुकमा चिनेकै आधारमा विश्वास गर्दा उनको सम्पत्ति र इज्जत दुवै गुम्ने अवस्था आयो । आफ्नो बेइज्जत हुने डरले उनले पनि प्रहरीमा उजुरी दिएकी छैनन् ।
फेसबुके प्रेमीद्वारा ४८ लाख झ्वाम
रुपन्देही बस्ने एक महिलाका श्रीमान् बेलायतमा छन् । तर, अमेरिकामा बस्ने एक युवक मार्टिन एन्थोनीमार्टसँग फेसबुकमार्फत उनी प्रेममा परिन् । उनीहरूबीच अमेरिकामै गएर बिहे गर्ने योजनासमेत बन्यो । मोबाइलमा पनि पटक–पटक कुरा हुन्थ्यो । उनीहरू गहिरो मायामा परे । मार्टिनले अमेरिकाबाट उनलाई हारलगायत महँगा सामान पठाएको बताए । सामान पठाएको केही दिनपछि भारतीय भन्सार कार्यालयको कर्मचारी भन्दै एक व्यक्तिको फोन आयो । ५० लाखबराबरको सामान आएको र सामान छुटाउन ३० लाख लाग्ने उनले बताए । महिलाले रक्सौलमा गएर ३० लाख हालिदिइन् । पछि विभिन्न बहानामा थप पैसा मागियो । ४८ लाख रुपैयाँसम्म उनले दिइन् । तर, सामान आएन । मार्टिनसँग कुरा गर्दा भारतमै बद्मासी भएको हुन सक्ने भन्दै पन्छिए । उनी पनि एक ठगको फन्दामा परेकी थिइन् । समयमै होसियार नहुँदा यतिवेला ती महिला अपराध महाशाखा र सिआइबी धाउँदै आएकी छिन् ।
प्रतिशोधबाट ठगीतर्फ
नेपालमा सामाजिक सञ्जाल फेसबुकको लोकप्रियता बढ्दै जाँदा अपराधको ग्राफ पनि बढ्दै गएको छ । फेसबुकको सदुपयोगभन्दा दुरुपयोग बढ्न थालेकोमा प्रहरीसमेत चिन्तित छ । विगतका वर्षमा फेसबुक प्रतिशोधका लागि दुरुपयोग हुन्थ्यो । खासगरी प्रेमिकाले धोका दिएपछि गोप्य तस्बिरहरू राख्ने तथा गालीगलौजपूर्ण स्टाटस राख्ने उजुरी धेरै हुन्थ्यो । यस वर्ष त्यस्ता उजुरी कम हुँदै गएको महानगरीय अपराध महाशाखाका डिएसपी पशुपति राय बताउँछन् । तर, फेसबुकबाट ठगीका घटना भने बढ्दो क्रममा छ । सिआइबीले फेसबुकबाट ठगी गर्ने तीनवटा समूहका एजेन्टलाई पक्राउ गरिसकेको छ । यसबाट विदेश मात्र बसेर फेसबुकबाट नेपाली ठग्ने ठूलै समूह सक्रिय रहेको प्रहरीको अनुमान छ । निकै मिहिनेत गरेर प्रहरीले ठगका केही एजेन्टलाई पक्राउ गरेको छ । भारत, बेलायत, बंगलादेशलगायतका देशका एजेन्टहरू राखेर उनीहरूले धेरैलाई ठगी गरिसकेको प्रहरी अधिकारीहरू बताउँछन् ।
चार साताअघि मात्र नवलपरासीका दीपेन्द्र सापकोटाले फेसबुकबाट सस्तोमा मोबाइल र ल्यापटप बेच्ने भन्दै ठगी गरे । उनले ६ जनाबाट साढे आठ लाख रुपैयाँ झ्याम पारे । फेसबुकमा एक पेज खोली सस्तोमा सामान बेच्ने भन्दै बैंक खातामा पैसा हाल्न लगाएर पैसा लिएपछि उनी बेपत्ता भएका थिए । सिआइबीले नै उनलाई पक्राउ गरेको थियो । कतिपयले फेसबुकबाटै चिनजान गरी विदेश पठाइदिन्छु भनेरसमेत ठगी गरेको घटनाहरू रहेका महानगरीय अपराध महाशाखाका एसएसपी सर्वेन्द्र खनाल बताउँछन् ।
फेसबुके प्रेमीकै कारण भेनिसाको ज्यान गयो
फेसबुकमा चिनजान भएका राजन राईसँग कपनकी भेनिसा लिम्बूको च्याटमा मात्र कुरा हुँदै आएको थियो । राईले गत वर्ष ८ फागुनमा लिम्बूलाई फोन गर्दै भेट्ने प्रस्ताव राखे । लिम्बूले भेट्न बौद्धमा बोलाइन् । तीनजना साथीसहित राई गाडीमा लिम्बूलाई भेट्न बौद्धगेटमा पुगे । ठमेलमा गएर केही समय रमाइलो गर्ने राईको प्रस्ताव स्विकार्दै लिम्बू गाडीमा बसिन् । लाइभ म्युजिक हुने ठमेलको हार्ड रक रेस्टुरेन्टमा गएर उनीहरूले बियर खाँदै रमाइलो गरे । करिब ५ बजे ठमेल पुगेकोमा ११ बजेसम्म उनीहरू त्यहाँ बसे । भेनिसाले पनि बियर पिइन् । मात्तिने गरी बियर पिएकी लिम्बूलाई रेस्टुरेन्टमै राईसहित उनका साथीहरूले अश्लील क्रियाकलाप गरेका थिए ।
ठमेलबाट निस्किएर उनीहरू बौद्ध पुगे । राजन राई र सजित लामा गाडीबाट झरेर आ–आफ्नो घर गए । सनी लामा र गाडीधनी भने गाडीधनीको लाजिम्पाटस्थित अपार्टमेन्टतर्फ लागे । लाजिम्पाटको हिलटेक अपार्टमेन्टको छैटौँ तलामा मासिक ५० हजार तिरेर गाडीधनी युवकले फ्लाट भाडामा लिएका थिए । भेनिसालाई उनीहरूले त्यहीँ लगे ।
फेसबुकमार्फतको चिनजानबाटै भेनिसासँग सनी निकट भइसकेका थिए । पहिलो भेटमै उनीहरू एउटा कोठामा बसे । सहमतिमै दुईजनाबीच शारीरिक सम्बन्ध पनि भयो । रातको करिब १२ बजे फ्लाटका धनी युवक पनि भेनिसासँग सम्बन्ध राख्न कोठामा पुगे तर भेनिसाले मानिजन् । ती युवकले जबर्जस्ती गर्न खोजेपछि भेनिसा भागेर बाथरुम पुगिन् । बाथरुमभित्रै पसेर जबर्जस्ती गर्न खोज्दा नमानेपछि युवकले भेनिसालाई बाथरुमको झ्यालबाट धकेलिदिए ।
भेनिसा ६ तलामुनि भुइँमा खसिन् । सनी र अर्का युवक तल आएर भेनिसालाई गाडीमा राखे । उनी बेहोस अवस्थामा थिइन् । केही समयपछि उनको होस आयो । तर, अस्पताल नपुर्याई त्यत्तिकै घुमाइरहे । उनले पानी मागिन् र एक बोतल पानी पिइन् । पानी पिएसँगै सनीको काखमा बान्ता गरिन् । त्यसपछि फेरि बेहोस भएकी उनको होस खुलेन । फेसबुकमा चिनजान भएका साथीसँगको पहिलो भेटमा नै उनले ज्यान गुमाइन् ।
प्रहरीका अनुसार सनी र गाडीधनी मदिराको नसामा थिए । भेनिसा चल्न छाडेपछि उनको मृत्यु भएको ठानी उनीहरू नगरकोटतर्फ गए । एकान्तमा पुगेर भेनिसालाई गाडीबाट निकालेर बाँसको झाडीमुनि खाल्डोमा फालिदिए । घटनाको करिब एक महिनापछि प्रहरीले सनी लामासहित राजन राई र सजित पक्राउ गर्यो । घटनाको मुख्य अभियुक्त भने एक वर्षदेखि फरार छन् । फेसबुकका प्रेमीलाई विश्वास गरेर उनले भनेको ठाउँमा पुग्दा भेनिसाको ज्यान गएको थियो ।
अपहरणदेखि आत्महत्यासम्म
फेसबुककै कारण बलात्कारदेखि आत्महत्यासम्मका घटना नेपालमा भएका छन् । गोरखा गुम्दा घर भएका ३१ वर्षीय शक्तिमान विक फेसबुकबाट चिनेकी प्रेमिका पिया थापाबाटै अपहरणमा परे । फेसबुकबाट चिनजान भएकी पियास“ग बिहे गरेर घरजम गर्ने योजनासहित उनी गत वर्ष माघमा नेपाल फर्र्किएका थिए । तर, उनै प्रेमिकाले अन्य युवा परिचालन गरी अपहरण गरेर उनको धनमाल लुटिन् ।
व्यापारका लागि भनेर भेट्न बोलाएर सहयोगी लगाई थापाले विकलाई अपहरण गराई पैसा र मोबाइल लुटपाट गराएकी हुन् । पिया र उनका वास्तविक प्रेमी ललितपुर इमाडोलका सन्तोष घिमिरेबाट गत वर्ष १४ फागुन बिहान ४ बजे विकको कोटेश्वरबाट अपहरण भएको थियो । त्यस्तै फेसबुकमा केटाले नै केटी भनेर एक युवालाई झुक्याएको घटना पनि गत वर्ष बाहिर आयो । न्युरोडका रोशन गुप्तालाई केटीको नाममा अकाउन्ट खोलेर दैलेखका विक्रम ज्ञवाली र केबिन केसीले ठगी गरेका थिए । गुप्तालाई विश्वासमा लिन उनीहरूले वेलावेला युवतीसँग कुरा गराई पैसा माग्ने गरेका थिए । पटकपटक गरी चार लाख १७ हजार रुपैयाँ उनले दिइसकेका थिए । पछिल्लो समय दुई लाख माग्दै धम्क्याएपछि उनी प्रहरीमा पुगे । प्रहरीले अनुसन्धान गरेपछि मात्र फेसबुकमा सधैँ च्याट गर्दै मायाको कुरा गर्ने प्रेमिका केटा भएको उनले चाल पाए ।
त्यस्तै प्रेमीले धोका दिएपछि गोप्य फोटोहरू फेसबुकमा सार्वजनिक गर्ने चेतावनी दिएपछि दुई वर्षअघि नवलपरासीकी एक युवतीले आत्महत्या गरेको अपराध महाशाखाका डिएसपी पशुपति रायले बताए । प्रहरीले प्रेमीलाई पक्राउ गरी मुद्दा चलाएको थियो । ललितपुरमा फेसबुकबाटै एक व्यक्तिले बच्चा अपहरणको धम्की दिएको घटना पनि गत वर्ष प्रहरीमा पुगेको थियो ।
फेसबुकबाट झुटो प्रेम
साइप्रसमा बस्दै आएकी कुसुम लामालाई करिब १ वर्षअघि जेभी लामाको आइडीबाट फेसबुकमा ‘फ्रेन्ड रिक्वेस्ट’ आयो । उनले ‘एसेप्ट’ गरिन् । फेसबुकको त्यही फ्रेन्ड रिक्वेस्ट एसेप्ट गर्दा लामाको जिन्दगी बर्बाद भयो । त्यसपछि उनले साइप्रसको जागिर मात्र गुमाइनन्, विवाह गरेर क्यानडा जाने प्रलोभनमा नौ लाख रुपैयाँसमेत गुम्यो । फेसबुकमार्फत चिनजान गरी सिन्धुपाल्चोक माङ्खा घर भएका तुलबहादुर तामाङले योजनाबद्ध रूपमा उनलाई प्रेमको जालमा पारेर ठगी गरेका हुन् । तामाङलाई महानगरीय अपराध महाशाखाले गत साउनमा पक्राउ ग¥यो । आफू धनी व्यक्ति भएको भन्दै फेसबुकबाट झुक्याएर तुलबहादुरले उनलाई ठगी गरेका थिए । बिहे गरेर क्यानडा जाने भन्दै बोलाएर उनी पैसा लिई बेपत्ता भएका थिए ।
फेसबुकका प्रेमी गायब भएपछि
फेसबुककै प्रेमबाट बर्बाद पर्ने अर्को नाम हो, रिया शर्मा । खाडी मुुलुकमा काम गर्ने एक युवकसँग उनको फेसबुकमा चिनजान भयो । बिस्तारै उनीहरू भर्चुअल प्रेममा गाँसिए । गत वर्ष युवक प्रेमिकालाई भेट्न नेपाल आए । दुवैजना एक महिनासम्म सँगै बसे । अर्काेचोटि आउने वाचासहित उनी फर्किए । तर, त्यसपछि उनी फेसबुक डिएक्टिभ गरेर बेपत्ता भए । पीडित युवती प्रहरीमा पुगिन्, तर ती युवालाई प्रहरीले पत्ता लगाउन सकेन ।
नौ कक्षामै स्कुलबाट टाप
फेसबुकमा चिनजान भएका प्रेमीकै कारण रसुवाकी बिन्दु तामाङ यतिवेला जिल्ला प्रहरी कार्यालय रामेछापको हिरासतमा छिन् । ९ कक्षामा पढ्ने १७ वर्षीया तामाङको झापाका मनकुमार लिम्बूसँग फेसबुकमै चिनजान भयो । फेसबुकबाटै उनीहरू प्रेम सम्बन्धमा गाँसिए । गत ७ मंसिरमा तामाङलाई लिन भनेर लिम्बू टाटा सुमो गाडी लिएर गएका थिए । प्रज्वल पाठकसँग मिलेर गत ९ मंसिरमा सोही टाटा सुमोका चालक विशााल खड्कालाई रामेछापमा पुर्याई गोली हानी हत्या गरेको आरोपमा प्रेमी लिम्बूसहित उनलाई प्रहरीले पक्राउ गरी हिरासतमा राखेको छ । हत्यामा प्रत्यक्ष रूपमा उनको संलग्नता नभए पनि फेसबुकबाटै चिनजान भएकै लिम्बूलाई प्रेममा विश्वास गरेर उनको पछि लाग्दा उनी पनि ज्यान मुद्दामा फसेकी हुन् ।
फेसबुकले टेर्दैन नेपाललाई
फेसबुकले विज्ञापनमार्फत नेपालबाट लाखौँ रकम लगिरहेको छ । तर, फेसबुकसम्बन्धी कुनै अपराधको अनुसन्धानमा भने उसले सहयोग गर्दैन । प्रहरी अधिकारीका अनुसार नक्कली फेसबुक अकाउन्ट बन्द गर्न मात्र नेपाल प्रहरीलाई सहयोग गर्दै आएको छ । फेसबुकले नेपाल प्रहरीलाई असहयोग गर्दा ठगीलगायत अपराधको अनुसन्धान पत्ता लाग्ने गरेको छैन । उपहार पठाएको भनेर ठगी गर्ने व्यक्तिहरूले अहिले पनि त्यही फेसबुक अकाउन्टमार्फत अन्य व्यक्तिलाई ठगिरहेका छन् । उनीहरूको विस्तृत विवरण माग्दै प्रहरीले फेसबुकको सिंगापुरस्थित कार्यालयलाई इमेल गरेको थियो । तर, दिन नमिल्ने भन्दै कुनै डाटा नदिएको सिआइबीका अधिकारीहरू बताउँछन् । सिआइबीको नयाँदिल्लीस्थित क्षेत्रीय कार्यालयले व्यक्तिगत चिनजानका आधारमा सहयोग गरे पनि औपचारिक रूपमा फेसबुकसँग नेपाल प्रहरीको सहकार्य नरहेको सिआइबीका निर्देशक डिआइजी सिलवाल बताउँछन् ।
छिमेकी मुलुक भारतमा फेसबुकको क्षेत्रीय कार्यालय छ । फेसबुकसम्बन्धी कुनै घटनाको अनुसन्धानमा उनीहरूले सहयोग गर्छन् । नेपालमा ६० लाखभन्दा धेरै फेसबुक प्रयोगकर्ता रहेकाले सरकारले पहल गरी कार्यालय खोल्न दबाब दिनुपर्ने प्रहरी अधिकारी बताउँछन् । साथै सामाजिक सञ्जालमा अन्य विकृति पनि बढ्दै गएकाले अनुगमन आवश्यक भएको प्रहरीको भनाइ छ ।
फेसबुक धेरै नेपालीको ‘कुलत’ बनिसकेको छ । अन्य कुलतजस्तै यसले पनि धेरैको जीवन बर्बाद भएको छ । ठगीमात्र होइन फेसबुककै कारण बलात्कारदेखि हत्यासम्मका घटना बढेका छन् ।
नेपालीहरु फेसबुक चलाउनै जान्दैनन्
- गत महिना एक महिला फेसबुकमार्फत आफू बर्बाद भएको भन्दै सिआइबी पुगिन् । प्रहरी अधिकारीले उनलाई सोधे– इन्टरनेट भनेको के हो थाहा छ ? तर, उनले भन्न सकिनन् । उनलाई मोबाइल डाटा, मोबाइलको युजरनेम र पासवर्डबारे समेत जानकारी थिएन । घरकै एक परिवारले उनको मोबाइलमा फेसबुक अकाउन्ट खोलिदिएका थिए ।
- प्रहरी अधिकारीका अनुसार कतिपय व्यक्तिलाई फेसबुकको पासवर्डसमेत थाहा हुँदैन । ‘हातहातमा मोबाइल भएपछि सबैले फेसबुक अकाउन्ट खोल्ने लहर चलेको छ,’ अपराध महाशाखाका डिएसपी पशुपति राय भन्छन्, ‘तर, फेसबुकका गोपनीयताबारे जानकारी छैन, त्यही कारण साइबर क्राइमको जोखिम बढेको छ ।’ फेसबुकबाट भिडियो र फोन निःशुल्क गर्न मिल्ने भएकाले पनि वैदेशिक रोजगारका गएका व्यक्तिलाई फोन गर्नकै लागि धेरै नेपाली महिलाले पनि फेसबुक खोल्ने गरेका छन् । जथाभावी पासवर्ड अरूलाई दिने, नचिनेका व्यक्तिलाई साथी बनाउने गरेका कारण फेसबुकबाट धेरै पीडित हुने गरेको प्रहरी अधिकारीहरू बताउँछन् ।
गुण्डादेखि नेतासम्म पक्राउ
- फेसबुकसम्बन्धी अपराधमा गुन्डादेखि नेतासम्म पक्राउ परेका छन् । एक इन्जिनियरलाई फेसुबकमा गोली हानेर मार्ने धम्की दिएको आरोपमा गत २३ कात्तिकमा चाबहिल क्षेत्रमा गुन्डागर्दी गर्ने राम श्रेष्ठ पक्राउ परे । सोही आरोपमा श्रेष्ठलाई महाशाखाले विद्युतीय कारोबार ऐनअन्तर्गत मुद्दा चलायो ।
- त्यस्तै तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई फेसबुकमा गालीगलौज गर्दा संघीय समाजवादी फोरमका नेता तथा रुपन्देहीका जिल्ला सचिव रामअवतार यादव पक्राउ परे । सिआइबीले गत वर्ष १६ फागुनमा उनलाई पक्राउ गरेको थियो ।
फेसबुके प्रेमीद्वारा ४८ लाख झ्वाम
श्रीमान् बेलायतमा रहेकी रुपन्देहीकी एक महिला फेसबुकमार्फत अमेरिकी युवक मार्टिन एन्थोनीमार्टसँग प्रेममा परिन् । मार्टिनले उनका लागि हारलगायत महँगा सामान पठाएको बताए । त्यसको केही दिनमै एक व्यक्तिले भारतीय भन्सार कार्यालयको कर्मचारी बताउँदै ‘तपाईंको ५० लाखबराबरको सामान आएको छ, सामान छुटाउन ३० लाख लाग्ने’ भनेर उनलाई फोन गर्यो । महिलाले पटकपटक सीमापारि रक्सौल पुगेर ४८ लाखसम्म हालिदिइन् । अहिले उनी अपराध महाशाखा र सिआइबी धाउँदै छिन् ।
धनाड्य महिला पहिलो निशानामा
सामाजिक सञ्जालबाट ठगी गर्नेहरूले पैसा भएका हुनेखाने परिवारका महिलालाई पहिलो निशाना बनाउने गरेका छन् । अहिलेसम्म १५ भन्दा धेरै महिला ठूलो ठगीमा परिसकेका छन् । तर, बदनामीको डरले सबैले प्रहरीकहाँ उजुरी दिएका छैनन् ।
नेपाली युवामा सेक्सटिङको लत
नेपाली युवा फिलिपिनी युवतीको सेक्सटिङ (अश्लील भिडियो च्याट)को कुलतमा पनि फस्दै छन् । केटीहरूले नै फ्रेन्ड रिक्वेस्ट पठाइ अश्लील भिडियो च्याट गरी रेकर्ड गर्ने गर्छन् । पछि सार्वजनिक गरिदिने भन्दै ब्ल्याकमेलिङ गर्छन् ।
९० प्रतिशत उजुरी फेसबुकसम्बन्धी
प्रहरीमा साइबर अपराधसम्बन्धी धेरै उजुरी पर्ने गरेका छन् । गत वर्ष अपराधका ८ सय ३० उजुरी परेका थिए । गत साउनयता मात्रै ५ सय ३३ उजुरी परेका छन् । जसमध्ये ९० प्रतिशत उजुरी फेसबुकसम्बन्धी नै छन् । नयाँ पत्रिकार/नवराज मैनाली