संसारको गरिवमध्येको देशमा कोरोनाबाट मृत्युदर सबैभन्दा कम
प्रकाशित मिति : बैशाख २१, २०७८ मंगलबार
संसारको गरिवमध्येको एउटा देश हैटीमा कोरोनाबाट मृत्युदर सबैभन्दा कम रहेको छ । अप्रिलको अन्त्यसम्ममा हैटीमा कोरोना संक्रमणबाट जम्मा २५४ को मृत्यु भएको रेकर्ड रहेको छ ।
क्यारेबीयन राष्ट्र हैटीले प्राय सरुवा रोगहरुसँग संघर्ष गर्नुपरिरहेको हुन्छ । कोरोना संक्रमणबाट भने यो देशमा हरेक एकमिलियनमा २२ जनाकोमात्र मृत्यु भएको रेकर्ड रहेको छ । अमेरिकामा कोरोना संक्रमणबाट हरेक एक मिलियनमा १८ सयको मृत्यु भएको छ ।
युरोपमा भागहरुमा पनि हरेक एकमिलियनमा औषतमा ३ हजारको मृत्यु भएको छ । तर हैटीको यो सफलता भने कोरोनाबिरुद्ध कुनै आविश्वकार वा चमत्कारिक कदमका कारण भने भएको होइन । प्राय सबैले सार्वजनिक स्थलमा मास्क लगाउन छाडेका छन् । बस र बजारहरु भींडभाडयुक्त छन् । कोरोनाबिरुद्धको एक डोज भ्याक्सिन पनि लगाउन सुरु गरिएको छैन ।
११ मिलियन जनसंख्या भएको र्हैटीमा गत जुनमा कोरोना संक्रमण फैलिएको थियो । अस्पतालहरु कोरोना संक्रमणका बिरामीहरुले भरिएका थिए । जम्मा दुईवटा स्थानमा मात्र कोरोना परीक्षण गर्नसकिने सेवा उपलब्ध रहेको थियो । त्यसैले हैटीमा कोरोना संक्रमणको बास्तविक संख्या अज्ञात रहेको छ । अहिले परीक्षण उपलब्ध छ तर कोरोना संक्रमणका थोरैमात्र केसहरु देखिएका छन् ।
हैटीमा अहिले हरेक दिन कहिले दुई, कहिले शुन्य त कहिले २० जनासम्म कोरोना संक्रमित फेला परेका छन् । कोरोना संक्रमणको दोश्रो छाल आउने अनुमान गरिएपनि हैटीमा त्यस्तो अवस्था श्रृजना भएको छैन । हैटीमा आउटडोर बजारहरु पनि खासमा कहिले पूर्णरुपमा बन्द भएनन् ।
काम नगरी खान नपाउने अवस्थाका कारण हैटीमा पूर्णरुपमा लकडाउन पनि भएन । महामारीमा घरभित्रै बस्ने र भर्चुअल रुपमा काम गर्ने कुरा अधिकां हैटीयनका लागि सम्भव पनि छैन । कोरोनाको महामारीप्रति चासो देखाउँदै विश्व स्वास्थ्य संगठनले हैटीलाई कोभ्याक्स कार्यक्रम अन्तरगत आष्ट्राजेनेका भ्याक्सिन उपलब्ध गराउने प्रस्ताव गरेपनि हैटीले अस्वीकार गरेको थियो ।
युरोपमा भ्याक्सिनको कडा साइड इफेक्ट सुनेका हैटीयनहरु भ्याक्सिन लगाउन हतार नगर्ने भन्दै विश्व स्वास्थ्य संगठनको प्रस्ताव अस्वीकार गरिएको थियो । हैटीमा बुढाबुढीहरु कम भएका कारण पनि कोरोनाले कम प्रभाव पारेको हुनसक्ने विश्लेषण गरिएको छ । किनभने हैटीमा औषत उमेर २३ बर्ष रहेको छ । कम उमेरका बयस्कहरुमा कोरोनाको प्रभाव कम देखिएको थियो ।
त्यस्तै अर्कोतर्फ गतबर्षको समरमा अधिकांश हैटीयनहरु संक्रमित भएर कुनै लक्षण नदेखिएको तर त्यसबाट सामुदायिक इम्युन विकाश भएको समेत विश्लेषण गरिएको छ । साथै हैटीका घरहरु खुला भएकाले प्रसस्त भेन्टिलेशन हुने गर्छ । कारण जेसुकै भएपनि हैटीयनका लागि कोरोना महामारी दैनिक चासोको विषय रहेको छैन ।
हैटीमा अन्य कैयन मुख्य समस्याहरु रहेकाले हैटीयनहरुले कोरोना महामारीलाई मुख्य समस्याका रुपमा हेरेका छैनन् । गरिवी, राजनीतिक अस्थीरता, स्थानीय मुद्रामा भारी उतारचढाव, भ्रष्टाचार, हतियारधारी समुहहरु हैटीका मुख्य समस्याहरु रहेका छन् । झाडापखलाबाट बालबालिकाको मृत्युदर अहिलेपनि उच्च रहेको छ । अपहरण पनि मुलुकको मुख्य समस्याका रुपमा रहेको छ ।