सिनेटमा दुबै पार्टीले ५० -५० सिट जिते के हुन्छ ?
प्रकाशित मिति : कार्तिक २५, २०७७ मंगलबार
अमेरिकी सिनेटमा यसपटक डेमोक्रेटिक वा रिपब्लिकनमध्ये कस्को नियन्त्रण कायम रहने छ भन्ने कुराको निर्धारण अब जनवरीको पहिलो साता अगाडि नहुने भएको छ ।
अहिलेसम्मको परिणाम अनुशार सिनेटमा एकसयसिटमध्ये ४८ मा डेमोक्र्याट्स र ४९ मा रिपब्लिकनले जीतेका छन् । अलास्कामा रिपब्लिकनहरुको अग्रता कायम भएको जित्ने लगभग निश्चित नै छ ।
जर्जियाका सिनेटका दुईवटै सिटमा डेमोक्र्याट्सले विजय हासिल गरेको खण्डमा सिनेटमा दुबै पार्टीले ५०- ५० सिट प्राप्त गर्ने सम्भावना रहेको छ । यो अवस्थामा सिनेटमा डेमोक्र्याट्सहरु शक्तिमा त हुनेछन्, तर पूर्ण नियन्त्रण भने कायम हुनेछैन । फिलिबस्टर भोट आवश्यक पर्ने कैयन विषयमा दुबै पार्टीले एकअर्काको अवरोधको सामना गर्नुपर्ने हुनसक्छ । किनभने फिलिबस्टर भोट संख्या ६० रहेको छ ।
सामान्य बहुमतले पुग्ने विषयहरुमा भने मत बराबर हुँदा निर्णायक मत उपराष्ट्रपतिले दिने प्रावधान रहेको छ । अर्थात् निर्णायक मत उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले दिंदा सामान्य बहुमतले पारित भए पुग्ने बिलहरु डेमोक्र्याट्सले अगाडि बढाउन सक्नेछन् । संवैधानिक व्यवस्था अनुशार मेजोरिटी लिडरका रुपमा काम गर्न डेमोक्रेटिक सिनेटर चक शुमरले मौका पाउनसक्नेछन् तर कैयन विषयमा रिपब्लिकनसँग सम्झौता गर्नुपर्ने हुनसक्छ ।
यद्यपी कैयन नियुक्तीहरु फिलिबस्टर मत नआएपनि सामान्य बहुमतबाट समेत गरिएका इतिहास रहेका छन् । ५० सिट जितेको खण्डमा फिलिबस्टर नचाहिने प्रावधान डेमोक्र्याट्सहरुले सामान्य बहुमतबाट पारित गराउन सक्नेछन् । सिनेटमा निर्णायक मत उपराष्ट्रपतिले हाल्नका लागि कुनै पनि विषयमा मत बराबर भएको हुनुपर्छ ।
अमेरिकी इतिहासमा तीनपटकसम्म सिनेटको सिट संख्या दुई पार्टीमा ५० – ५० ले विभाजित भएको छ । सन् १८८१, सन् १९५३ र सन् २००० मा यस्तो अवस्था आएको थियो । तर २००० मा भने लगत्तै एकजना रिपब्लिकन सांसदले पार्टी परित्याग गरेर डेमोक्रेटिक पार्टीमा प्रवेश गरेपनि डेमोक्रेटिक पार्टीको नियन्त्रण कायम भएको थियो । तर २००२ को चुनावमा रिपब्लिकनले नै नियन्त्रण कायम गरेको थियो ।
सिनेटमा कस्को नियन्त्रण कायम होला भन्ने विषयमा सबैको ध्यान जर्जियातिर छ । जर्जियाबाट सिनेटका २ सिटमा भएको चुनावमा कसैले पनि ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत ल्याउन नसकेका कारण त्यहाँ आगामी जनवरीमा पुन विशेष चुनाव हुने भएको छ । किनभने जर्जियाको नियम अनुशार सिनेटरमा निर्वाचित हुनका लागि ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत ल्याउन आवश्यक छ । अब सबैभन्दा धेरै मत ल्याउने दुई उम्मेदबारबीच जर्जियामा प्रतिस्पर्धा हुनेछ ।
विगत १६ बर्ष देखि जर्जियाबाट सिनेटका दुबै सिटहरु रिपब्लिकनले जित्दै आएका छन् । यद्यपी जर्जियामा सिनेटमा कैयन डेमोक्रेटिक उम्मेदबारहरुले जीतेको इतिहास पनि छ । सन् १९९६ मा डेमोक्रेटिक सिनेटर म्याक्स क्लेल्याण्ड र सन् २००० मा डेमोक्रेटिक सिनेटर जेल मिलरले चुनाव जितेका थिए ।
सन् १९८० भन्दा अगाडि १९७७ सम्म जर्जियाबाट सिनेटका दुबै सिटमा डेमोक्रेटिक उम्मेदबारहरुले नै जित्दै आएका थिए । यसपटक जर्जियाले कस्तो अभिमत दिनेछ, त्यो थाहा पाउन भने जनवरीको पहिलो सातासम्म कुर्नुपर्नेछ ।