२०२१ को नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि ट्रम्पका लागि चौथो नोमिनेशन
प्रकाशित मिति : आश्विन २४, २०७७ शनिबार
शुक्रबार डोनाल्ड ट्रम्पलाई युरोपियन संसदका सदस्यका तर्फबाट नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि चौथो नोमिनेशन गरिएको छ ।
सन् २०२० को नोबल शान्ति पुरस्कार घोषणा भइसकेको छ । तर त्यसमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प परेनन् । विश्व खाद्य कार्यक्रमले सन् २०२० को नोबेल शान्ति पुरस्कार पाएको छ ।
सन् २०२० का लागि डोनाल्ड ट्रम्पको नाम नोमिनेशनमा थियो कि थिएन भन्नेबारे स्पष्ट छैन । नर्वेजियन नोबेल कमिटीले २०२० को नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि २११ व्यक्ति र १०७ संस्था गरी ३१८ नोमिनेशन परेको जनाएको थियो । तर नोमिनेशनमा परेकाहरुको नाम ५० बर्षसम्म गोप्य राख्ने नियम रहेको छ ।
यद्यपी सन् २०२१ को नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि भने ट्रम्पको नाम नोमिनेशनमा परेको ह्वाइट हाउसले वक्तब्यमार्फत नै जनाएको छ । इजरायल र युएईबीचको सम्बन्धलाई सामान्य बनाउन र मध्यपूर्वमा शान्ति कायम राख्न ट्रम्पले खेलेको भूमिकाका लागि उनको नाम नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि नोमिनेशनमा परेको हो ।
शुक्रबार डोनाल्ड ट्रम्पलाई युरोपियन संसदका फिनिस सदस्य लोरा हुतासारीका तर्फबाट पनि नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि चौथो नोमिनेशन गरिएको छ । ट्रम्पले कुनै नयाँ अन्तर्राष्ट्रिय द्वन्दविना नै कार्यकाल पूरा गर्न लागेको उल्लेख गर्दै उनले ट्रम्पको नाम २०२१ को नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि नोमिनेट गरेकी हुन् ।
ट्रम्पको नाम सुरुमा नर्वेजियन संसदका सदस्यले नोमिनेट गरेका थिए । त्यसको केहीदिन पछि स्वीडेनका संसद सस्यले ट्रम्पको नाम नोमिनेट गरेका थिए । गतमहिना युरोपियन संसदका तीनजनाले ट्रम्पको नाम नोमिनेटका लागि आव्हान गर्दै ज्ञापनपत्र बुझाएका थिए । अष्ट्रेलियन कानुनी प्राध्यापकहरुको एउटा समुहले पनि ट्रम्पलाई नोमिनेशन गरेको छ ।
नोबेल पुरस्कार कस्ले पाउने भन्ने कुराको निर्धारण भने ५ सदस्यीय नोबेल कमिटिले गर्नेछ । सन् २०२१ को नोबेल पुरस्कारको घोषणा भने सन् २०२१ कै अक्टोबरमा गरिनेछ । तर त्यसका लागि नोमिनेशनका लागि आगामी जनवरीसम्मको डेडलाइन रहेको छ ।
अहिलेसम्म अमेरिकाका ४ जना राष्ट्रपतिहरुले नोबेल शान्ति पुरस्कार पाइसकेका छन् । तर नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि ट्रम्पले जति अभियानै भने कसैले पनि संचालन गरेका थिएनन् । तीनबर्षदेखि लामो समयदेखि ट्रम्पले पुरस्कारका विषयमा अभियान चलाउँदै आएका छन् ।
२०१८ मा तपाई यो पुरस्कारका लागि योग्य हुनुहोला त ? भनेर सोध्दा ट्रम्पले सबैले त्यसै भनिरहेका छन् तर मैले यस्तो कहिले भनेको छैन भनेका थिए । सन् २०१९ मा ट्रम्पले निस्पक्ष तरिकाले पुरस्कार दिइएमा आफूले धेरै चीजका लागि नोबेल पुरस्कार पाउने तर निस्पक्ष नहुने बताएका थिए । यो बर्ष त ह्वाइटहाउसले नै नोमिनेशनबारे वक्तब्य जारी गरेको छ ।
अहिलेसम्म अमेरिकी राष्ट्रपतिहरु थिओडोर रुजवेल्ट, वुड्रो विल्सन, जिम्मी कार्टर र बराक ओबामाले नोबेल शान्ति पुरस्कार पाइसकेका छन् । यसअघि थिओडोर रूजभेल्टले सन् १९०६ मा, विड्रो विल्सनले सन् १९२० मा, जिमी कार्टरले सन् २००२ मा र बराक ओबामाले सन् २००९ मा यो पुरस्कार जितेका हुन् ।
रुजभेल्टको नोमिनेशन केही अमेरिकन प्राज्ञ र युरोपियन कुटनीतिज्ञहरुले गरेका थिए । नाजी नेता एडोल्फ हिटलर पनि सन् १९३९ मा नोबेल पुरस्कारका लागि नोमिनेशनमा परेका थिए । व्यङ्ग्यात्मक रूपमा गरिएको यो मनोनयन स्वीडनका सांसदले केही समयमै फिर्ता लिएका थिए।
सन् १९४५ र सन् १९४८ मा रुसका स्टालिनलाई दोस्रो विश्वयुद्ध अन्त गर्न भूमिका खेलेकोमा मनोनयन गरिएको थियो।
ट्रम्पलाई २०१८ मा पनि दुईपटक नोमेनेशन गरिएको तर नक्कली नोमिनेशन भएको भन्दै फिर्ता लिइएको थियो । २०१९ मा पनि ट्रम्पलाई कैयन पटक नोमिनेशन गरिएको नोमिनेशन गर्नेहरुले वक्तब्यमार्फत जनाएका थिए । सन् २०१९ को फरबरीमा जापानी प्रधानमन्त्रीले आफूलाई नोमिनेट गरेको ट्रम्पले बताएका थिए ।
सबै राष्ट्र प्रमुख र राष्ट्रिय स्तरमा सेवा गरिरहेका सबै नेताहरूले नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि मनोनयन गर्न पाउँछन्।
प्राध्यापक, विदेश नीति अध्ययन केन्द्रका निर्देशक, नोबेल पुरस्कार विजेता र नर्वेको नोबेल शान्ति पुरस्कार समितिमा सदस्यहरू सबैले मनोनयन गर्न पाउँछन्। मनोनयन गर्न निमन्त्रणा चाहिँदैन र जनवरी अन्त्य सम्म गरिएका सबै मनोनयनले मान्यता पाउँछन्।
यो पुरस्कार पाउनेहरूमा मार्टिन लुथर किङ, नेल्सन मन्डेला र मदर टेरेसा पर्छन्। तर मनोनयनका लागि विद्यमान फराकिलो दायराका कारण बेलाबेलामा मनोनयन विवादमा पर्ने गरेको छ।